Przejdź do serwisu tematycznego

Sport

Apteczka indywidualna na wypad

2023-12-05

Wybierając się na wypad do lasu lub wycieczkę w góry, pracując z nożem przy ognisku czy zabierając dzieci na wycieczkę, do swojego wyposażenia warto dodać apteczkę pierwszej…

Lodowce i skały: wspinacze spotykają się na Krakowskim Festiwalu Górskim (2-3 grudnia 2023)

2023-11-27

Za nami rok pełen wyzwań w skale i na lodzie, a przed nami kolejny Krakowski Festiwal Górski. Od mocnych przejść skalnych po alpinistyczne podboje – festiwal to czas spotkań…

Mistrzostwa Świata 2023 w Orientacji Precyzyjnej – relacja

2023-07-23

Początek wakacji to w tym roku intensywny okres w środowisku orienteeringowym. W lipcu odbyły się m.in. Mistrzostwa Czech oraz Mistrzostwa Świata w Orientacji Precyzyjnej, których gospodarzem również byli…

Fenix HM23 Runmaggedon – limitowana edycja lekkiej czołówki

2023-06-01

W sklepie Kolba dostępna jest lekka latarka czołowa Fenix HM23 limitowanej edycji Runmageddon. Miniaturowe urządzenie może być używane osobno bez opaski, wyposażone…

Buty motocyklowe Bates SP500 – recenzja

2021-04-06

Bates Footwear to producent specjalistycznego obuwia dla wojska, służb mundurowych i cywilnych zakładów produkcyjnych. Niedawno przedsiębiorstwo będące częścią grupy Wolverine Worldwide rozszerzyło…

Polaris RZR S 1000 EPS – Terenowa brzytwa

2021-03-23

A gdyby tak rzucić wszystko i wyjechać w przysłowiowe Bieszczady? Najlepiej w doborowym towarzystwie. Aby w pełni docenić otoczenie trzeba wpierw zjechać z asfaltu i zapuścić się w bezdroża. Przydałby…

Góry Izerskie, double track dla rowerów górskich. Źródło: pixabay.com

„Dolny Śląsk Rowerem”. Badania, wyniki i kierunki rozwoju turystyki rowerowej

2023-11-27

Dolnośląska Organizacja Turystyczna rozwija strategię turystyki rowerowej w regionie. W tym roku przeprowadziła badanie „Dolny Śląsk rowerem 2023” obejmujące 1368 aktywnych miłośników…

Sen o lataniu – wprowadzenie do spadochroniarstwa

2021-05-08

Sen o lataniu towarzyszył człowiekowi od zarania dziejów. Już grecki mit o Dedalu i Ikarze pokazuje, jak bardzo oderwanie się od ziemi rozpalało wyobraźnię ludzi.…

Ośrodek Vysoke Tatry

Sezon narciarski za pasem. Rozpoczęto naśnieżanie stoków w Niżnych Tatrach i Tatrach Wysokich

2023-11-19

Z początkiem października ruszyła sprzedaż karnetów narciarskich, a od połowy listopada zaczęto naśnieżanie słowackich stoków. Sezon narciarski w ośrodku Jasná i w Tatrach Wysokich już za chwilę…

Nowe zimowe obuwie serii Nature od HAIX

2023-01-23

Renomowany niemiecki producent obuwia specjalistycznego, HAIX® – SCHUHE, dodał nowy model butów serii Nature, zaprojektowany specjalnie z myślą o użytku w okresie jesienno-zimowym.

Poradnik samoobrony – część 2

2021-05-18

W poprzednim odcinku  rozpocząłem cykl artykułów związany z szeroko rozumianą samoobroną. Poruszyłem wówczas aspekt prawny, przeanalizowałem sytuację niebezpieczną (próba kradzieży) i przedstawiłem kilka…

Poradnik samoobrony – część 1

2021-05-12

Kiedy słyszymy słowo samoobrona, zazwyczaj kojarzy nam się z walka związaną z obroną siebie, swoich bliskich lub dobra powierzonego nam pod opiekę. Rozszerzając…

Lodowce i skały: wspinacze spotykają się na Krakowskim Festiwalu Górskim (2-3 grudnia 2023)

2023-11-27

Za nami rok pełen wyzwań w skale i na lodzie, a przed nami kolejny Krakowski Festiwal Górski. Od mocnych przejść skalnych po alpinistyczne podboje – festiwal to czas spotkań…

Święto Szczytów: Krakowski Festiwal Górski początkiem grudnia 2023

2023-11-14

W pierwszy weekend grudnia, w samym sercu Małopolski odbędzie się coroczne święto dedykowane wszystkim miłośnikom i entuzjastom świata wspinaczki, czyli Krakowski Festiwal Górski.

Relaks

Na start z mapą – zawody orientacji precyzyjnej dla uczniów myślenickich szkół

2023-12-01

Piątkowymi zawodami orientacji precyzyjnej na myślenickim Zarabiu zakończył się projekt „Na Start z mapą”, dofinansowany przez Fundacja BGK w programie „Sport na Start” – edycja…

Torba Helikon Enlarged Urban Training Bag – pakujemy się na wakacje

2023-11-30

Kiedy potrzeba zapakować ubrania na wypad na siłownię, coś suchego i czystego, żeby przebrać się po jeździe terenowej na rowerze, czy choćby spakować się na wyjazd służbowy na 2 dni…

Na start z mapą – zawody orientacji precyzyjnej dla uczniów myślenickich szkół

2023-12-01

Piątkowymi zawodami orientacji precyzyjnej na myślenickim Zarabiu zakończył się projekt „Na Start z mapą”, dofinansowany przez Fundacja BGK w programie „Sport na Start” – edycja…

Torba Helikon Enlarged Urban Training Bag – pakujemy się na wakacje

2023-11-30

Kiedy potrzeba zapakować ubrania na wypad na siłownię, coś suchego i czystego, żeby przebrać się po jeździe terenowej na rowerze, czy choćby spakować się na wyjazd służbowy na 2 dni…

Jesień w lesie – co, gdzie i jak! Poradnik leśnego podglądacza

2023-10-09

Jesień stoi za progiem, a wraz z nią niesamowite możliwości obserwacji przyrody. Dziś trochę o tym jak i co można podglądać w tym niezwykle barwnym i intensywnym okresie…

Leszno 2021

2021-12-03

Po zeszłorocznych pokazach lotniczych w Lesznie, wielu z nas czekało na tegoroczną edycję. Organizatorzy już w poprzednim roku pokazali, że nawet w czasie pandemii można zrobić świetne…

Patrol. Gra fabularna o wojnie w Wietnamie

2021-10-01

A gdyby móc się przenieść w lata 60. i samemu wziąć udział w największej wojnie na Półwyspie Indochińskim? Czy chcielibyście ruszyć do walki w ofensywie Tet? Poczuć na skórze wilgoć…

okładka książki Norwegia oczami Łowców Zórz. Opowieści z dalekiej Północy

Norwegia oczami Łowców Zórz. Opowieści z dalekiej Północy

2023-08-22

Wikingowie, łososie, fiordy, zimno, trolle i zorze polarne to dość nieszablonowa drużyna skojarzeń odnoszących się do jednego kraju. Mowa rzecz jasna o Norwegii, której surowość…

Nowy porządek świata. Tygrys i Smok – Vladimir Wolff – Recenzja

2023-01-06

Świąteczny okres z założenia powinien być czasem spokoju i kontemplacji. Mimo że w tym roku było to zaledwie kilka dni, każdy z nas miał nadzieję na wypoczynek…

Zatopiony las w Łazach

Niezwykłe odkrycia po sztormie: pradawny zatopiony las u wybrzeży Bałtyku

2023-11-21

To, co odkryło morze na plaży w Łazach, wzbudza zachwyt i zaciekawienie zarówno mieszkańców, jak i turystów z różnych zakątków Polski. Sztorm odsłonił zatopiony las, który spoczywał…

Habicht na skale pośród różowych kwiatów

Lornetka Swarovski Optik Habicht 8×30 W – dla amatorów przyrody i taktycznych Janków

2023-11-19

Z mojego doświadczenia wynika, że najprostszą rzeczą w obserwacji przyrody jest spłoszenie obiektu obserwacji. Reszta to pikuś, bo jak nie ma co obserwować, to można wrócić do domu i odpalić grę w czołgi.…

Szlak do Doliny Małej Łąki w Tatrach Zachodnich ponownie otwarty

2023-11-11

Tatrzański Park Narodowy ogłosił, że od wtorku 7 listopada wcześniej zamknięte szlaki zostały ponownie udostępnione. TPN usunął  z tras drzewa, które po ostatniej wichurze które…

Nowe barwy Haix Black Eagle Adventure 2.2

2023-09-04

Haix urozmaica model Black Eagle Adventure 2.2 o nowe wersje kolorystyczne. Black Eagle Adventure to lekkie obuwie trekkingowe, którego cholewka łączy oddychającą tkaninę…

Torba Helikon Enlarged Urban Training Bag – pakujemy się na wakacje

2023-11-30

Kiedy potrzeba zapakować ubrania na wypad na siłownię, coś suchego i czystego, żeby przebrać się po jeździe terenowej na rowerze, czy choćby spakować się na wyjazd służbowy na 2 dni…

Wenecja stawia na ratunek za 5 euro

2023-11-10

W 2024 roku Burmistrz Wenecji, Luigi Brugnaro planuje przeprowadzić eksperyment polegający na wprowadzeniu limitu liczby turystów. Ograniczenia mają zostać wprowadzone w sezonie, kiedy…

Turystyka

Apteczka indywidualna na wypad

2023-12-05

Wybierając się na wypad do lasu lub wycieczkę w góry, pracując z nożem przy ognisku czy zabierając dzieci na wycieczkę, do swojego wyposażenia warto dodać apteczkę pierwszej…

Na start z mapą – zawody orientacji precyzyjnej dla uczniów myślenickich szkół

2023-12-01

Piątkowymi zawodami orientacji precyzyjnej na myślenickim Zarabiu zakończył się projekt „Na Start z mapą”, dofinansowany przez Fundacja BGK w programie „Sport na Start” – edycja…

Samochodem przez USA: Z LA do Teksasu, cz. 4 – Muzeum Pattona

2023-11-25

Czas opuścić Palm Springs. Z samego rana wyjeżdżamy w stronę Tucson. Przed nami blisko 450 mil, czyli 7 godzin podróży. Dużo, ale jazda po Stanach jest…

Krakowski jarmark Bożonarodzeniowy z lotu ptaka. Źródło: https://wibwycieczki.pl

Najpiękniejsze polskie miasta w europejskich rankingach świątecznych. Gdzie warto wybrać się na jarmark bożonarodzeniowy?

2023-11-23

Bytyjski portal Christmas Tree World, największy w tym kraju sprzedawca choinek, ogłosił krakowski jarmark świąteczny najlepszym w Europie. Kraków wyprzedził w ten sposób…

Airbnb wspiera Domus Polonorum

2023-10-06

Airbnb przekazuje Domus Polonorum – organizacji opiekującej się zabytkami kultury w Polsce – 40 000 dolarów na rzecz wsparcia zrównoważonej turystyki historycznej…

Zanocuj w lesie – mapa obszarów bushcraftowych

2021-04-28

Od 1 maja rusza program Lasów Państwowych Nocuj w Lesie, umożliwiający legalne obozowanie na wyznaczonych obszarach leśnych. Poniżej przedstawiamy informacje, jak je znaleźć.

Akropol w Atenach, Grecja. Źródło: pixabay.com

Grecja zwiększa opłaty turystyczne i zmienia zasady wynajmu krótkoterminowego

2023-11-28

Grecki rząd planuje wprowadzić istotne zmiany dotyczące zakwaterowania turystycznego i wynajmu, które mają uderzyć przede wszystkim w unikanie opodatkowania. Minister Kostis Hatzidakis…

Krakowski jarmark Bożonarodzeniowy z lotu ptaka. Źródło: https://wibwycieczki.pl

Najpiękniejsze polskie miasta w europejskich rankingach świątecznych. Gdzie warto wybrać się na jarmark bożonarodzeniowy?

2023-11-23

Bytyjski portal Christmas Tree World, największy w tym kraju sprzedawca choinek, ogłosił krakowski jarmark świąteczny najlepszym w Europie. Kraków wyprzedził w ten sposób…

Victorinox Venture i Venture Pro – bushcraftowe noże ze Szwajcarii

2023-08-02

Victorinox, znany producent oficerskich scyzoryków, wprowadza do oferty dwa noże full-tang ze stali Sandvik 14C28N – Venture i Venture Pro. Cechują się ostrzem…

System odciążeniowy do plecaków Maporto – IWA OutdoorsClassic 2023

2023-03-22

Maporto Relief Set Carrying System to specjalny system odciążeniowy, przekazujący całą masę plecaka na biodra i sprowadzający szelki jedynie do funkcji utrzymywania plecaka w pionie.…

Torba Helikon Enlarged Urban Training Bag – pakujemy się na wakacje

2023-11-30

Kiedy potrzeba zapakować ubrania na wypad na siłownię, coś suchego i czystego, żeby przebrać się po jeździe terenowej na rowerze, czy choćby spakować się na wyjazd służbowy na 2 dni…

Akropol w Atenach, Grecja. Źródło: pixabay.com

Grecja zwiększa opłaty turystyczne i zmienia zasady wynajmu krótkoterminowego

2023-11-28

Grecki rząd planuje wprowadzić istotne zmiany dotyczące zakwaterowania turystycznego i wynajmu, które mają uderzyć przede wszystkim w unikanie opodatkowania. Minister Kostis Hatzidakis…

Lodowce i skały: wspinacze spotykają się na Krakowskim Festiwalu Górskim (2-3 grudnia 2023)

2023-11-27

Za nami rok pełen wyzwań w skale i na lodzie, a przed nami kolejny Krakowski Festiwal Górski. Od mocnych przejść skalnych po alpinistyczne podboje – festiwal to czas spotkań…

Ośrodek Vysoke Tatry

Sezon narciarski za pasem. Rozpoczęto naśnieżanie stoków w Niżnych Tatrach i Tatrach Wysokich

2023-11-19

Z początkiem października ruszyła sprzedaż karnetów narciarskich, a od połowy listopada zaczęto naśnieżanie słowackich stoków. Sezon narciarski w ośrodku Jasná i w Tatrach Wysokich już za chwilę…

Akropol w Atenach, Grecja. Źródło: pixabay.com

Grecja zwiększa opłaty turystyczne i zmienia zasady wynajmu krótkoterminowego

2023-11-28

Grecki rząd planuje wprowadzić istotne zmiany dotyczące zakwaterowania turystycznego i wynajmu, które mają uderzyć przede wszystkim w unikanie opodatkowania. Minister Kostis Hatzidakis…

Twierdza Srebrna Góra w trakcie przebudowy, fot. Twierdza Srebrna Góra sp. z o.o.

Jeszcze w tym roku zakończy się największy remont Twierdzy w Srebrnej Górze

2023-11-20

W ramach prac prowadzonych na terenie twierdzy od 2022 roku spółka Twierdza Srebrna Góra poszerza ofertę kulturalną i turystyczną tego miejsca. Obecnie jedynie około…

Samochodem przez USA: Z LA do Teksasu, cz. 3 – Bombay Beach

2023-11-14

Do zachodu słońca zostało nam jeszcze kilka godzin. Zastanawiamy się nad dalszą częścią dnia. Do wyboru mamy pojechać do centrum Palm Springs, albo nad Jezioro Salton…

Wenecja stawia na ratunek za 5 euro

2023-11-10

W 2024 roku Burmistrz Wenecji, Luigi Brugnaro planuje przeprowadzić eksperyment polegający na wprowadzeniu limitu liczby turystów. Ograniczenia mają zostać wprowadzone w sezonie, kiedy…

buty merrell nova 3 tactical mid wp podczas wędrówki górskiej

Buty Merrell Nova 3 Tactical Mid WP – taktyczne z nazwy, turystyczne z powołania

2023-10-22

Firma Merrell to popularny amerykański producent obuwia i odzieży outdoorowej. Historia marki rozpoczęła się w latach 80. XX w. i od samego początku jej istnienia…

Nóż Condor Tool & Knife Mountain Pass Carry

2023-10-03

W ostatnich miesiącach – a może nawet latach – podczas każdego leśnego wypadu towarzyszyły mi noże rodzimych wytwórców ostrości lub produkcyjniaki przez nich przerobione.…

Aleksandra Zagórska-Chabros „Bałkany na 4 kółkach” – recenzja

2021-05-06

Chrowacja, plaże, Dubrownik –  to pierwsze skojarzenia ze słowem „Bałkany” dla większości ludzi. Ale to znacznie więcej niż jedno ikoniczne miasto, czy nawet kraj. To prawdziwa…

Przerwa w podróży

2021-03-23

W przedostatni weekend września, parę kilometrów od Starego Sącza, odbył się Adventure Van Overland Trophy 2020. Była to druga już impreza z tej serii. Zeszłoroczny…

Człowiek

Apteczka indywidualna na wypad

2023-12-05

Wybierając się na wypad do lasu lub wycieczkę w góry, pracując z nożem przy ognisku czy zabierając dzieci na wycieczkę, do swojego wyposażenia warto dodać apteczkę pierwszej…

Nowości od Boker: Dvalin Folder Tanto i Dvalin Folder Drop

2023-12-04

Boker, ceniony producent wysokiej jakości noży, wprowadził na rynek dwie nietypowe nowości, które z pewnością przyciągną uwagę pasjonatów ostrzy – szczególnie tych,…

Apteczka indywidualna na wypad

2023-12-05

Wybierając się na wypad do lasu lub wycieczkę w góry, pracując z nożem przy ognisku czy zabierając dzieci na wycieczkę, do swojego wyposażenia warto dodać apteczkę pierwszej…

Nowości od Boker: Dvalin Folder Tanto i Dvalin Folder Drop

2023-12-04

Boker, ceniony producent wysokiej jakości noży, wprowadził na rynek dwie nietypowe nowości, które z pewnością przyciągną uwagę pasjonatów ostrzy – szczególnie tych,…

Nowości od Boker: Dvalin Folder Tanto i Dvalin Folder Drop

2023-12-04

Boker, ceniony producent wysokiej jakości noży, wprowadził na rynek dwie nietypowe nowości, które z pewnością przyciągną uwagę pasjonatów ostrzy – szczególnie tych,…

Torba Carryall Backup – czy da radę na plaży?

2023-10-28

Nie będę ukrywał: nigdy nie byłem zwolennikiem toreb w codziennym użyciu. Zawsze preferowałem wygodę plecaka niż przerzucony przez ramię worek, zwłaszcza przy ładownicy na pasku…

Siłownia zamiast lasu, czyli jak zimą przygotować się na wiosnę

2021-12-26

Spadło trochę śniegu, spadły temperatury, spadła motywacja do wychodzenia w teren. To normalne, że zmarzluchy zimą siedzą w domu i… Zresztą sami dobrze wiecie. Dziś…

Krakowski jarmark Bożonarodzeniowy z lotu ptaka. Źródło: https://wibwycieczki.pl

Najpiękniejsze polskie miasta w europejskich rankingach świątecznych. Gdzie warto wybrać się na jarmark bożonarodzeniowy?

2023-11-23

Bytyjski portal Christmas Tree World, największy w tym kraju sprzedawca choinek, ogłosił krakowski jarmark świąteczny najlepszym w Europie. Kraków wyprzedził w ten sposób…

Szafran uprawny (Crocus sativus)

Jesienna forma turystyki we Włoszech: tradycyjne zbiory szafranu

2023-11-13

We włoskim zagłębiu szafranu, zwanego też czerwonym złotem – Abruzji – rozpoczęły się tradycyjne, coroczne zbiory stanowiące atrakcję turystyczną regionu. W trzynastu…

Krakowski jarmark Bożonarodzeniowy z lotu ptaka. Źródło: https://wibwycieczki.pl

Najpiękniejsze polskie miasta w europejskich rankingach świątecznych. Gdzie warto wybrać się na jarmark bożonarodzeniowy?

2023-11-23

Bytyjski portal Christmas Tree World, największy w tym kraju sprzedawca choinek, ogłosił krakowski jarmark świąteczny najlepszym w Europie. Kraków wyprzedził w ten sposób…

Bayonet.pl – 10 lat polskiej marki

2023-05-12

15 maja firma Bayonet.pl obchodzi swoje 10-lecie. Produkuje pasy z oryginalnymi klamrami AustriAlpin Cobra i jest ich oficjalnym dystrybutorem. W poniższym artykule zawarto…

ustnik bukłaka source

Systemy hydracyjne i bukłaki Source – działaj na mokro

2022-11-24

O tym, jak ważna dla życia jest woda, powiedziano już chyba wszystko. Problem tkwi gdzie indziej – regularne spożywanie tlenku diwodoru…

HAIX Black Eagle Air low – buty dla medyków

2022-10-17

Jestem ratownikiem medycznym oraz pielęgniarzem, aktualnie swoją codzienną praktykę zawodową wykonuję przede wszystkim w ramach Zespołów Ratownictwa Medycznego (ZRM) oraz w Zespołach Wyjazdowych w prywatnej…

Habicht na skale pośród różowych kwiatów

Lornetka Swarovski Optik Habicht 8×30 W – dla amatorów przyrody i taktycznych Janków

2023-11-19

Z mojego doświadczenia wynika, że najprostszą rzeczą w obserwacji przyrody jest spłoszenie obiektu obserwacji. Reszta to pikuś, bo jak nie ma co obserwować, to można wrócić do domu i odpalić grę w czołgi.…

MiniFinder Rex – lokalizator GPS dla czworonogów

2023-10-09

MiniFinder Rex to lokalizator GPS umieszczany na obroży psa. Śledzi jego pozycję na bieżąco, wskazując położenie w dedykowanej aplikacji mobilnej.

„Kostka”, czyli archetyp małego plecaka

„Kostka”. Plecak-legenda. Dlaczego uzyskał taki status? Jak odnajduje się w czasach współczesnych?

Rzut oka w przeszłość

Pierwsza wersja „kostki” to tornister wz. 1925, wprowadzony na wyposażenie Wojska Polskiego w pierwszych latach jego formowania w połowie lat 20. ubiegłego wieku. Był wzorowany na niemieckich plecakach z okresu I wojny światowej, został wykonany z brązowego drelichu. Do znajdującego się na klapie kwadratu z taśm (który przetrwał aż do jego najnowszej wersji) mocowana była menażka. Metalowe klamry z góry i boków plecaka (łącznie cztery) umożliwiały przeciągnięcie pasów i zamocowanie na zewnątrz koca lub płaszcza.
Plecak był ciągle unowocześniany. Głównym mankamentem była jego duża masa, więc kolejne wersje (wz. 1927 i wz. 1933) były wykonywane z brezentu krajowej produkcji oraz parcianych taśm i szelek. We wrześniu 1939 żołnierze ruszyli z plecakami wszystkich wersji na ramionach. „Kostkę” nosili również żołnierze przysięgający już Rzeczpospolitej Ludowej po 1945 r. Plecaki produkowane po wojnie posiadały w zasadzie niezmienioną konstrukcję – dodano tylko kieszonkę po wewnętrznej stronie klapy oraz zmieniono kolor materiałów na zielony.
Wichry historii, które porwały na strzępy Blok Wschodni, dotknęły również dotychczas prawie niezmienną konstrukcję „kostki”. „Wiatr przemian” przyniósł nowe idee, które zawitały również do armii, takie jak chociażby „ergonomia”. W powolnym początkowo procesie unowocześniania armii wymianie uległo m.in. wyposażenie osobiste żołnierza. Modernizacja objęła również plecaki, pojawiły się nowe wzory w zachodnim stylu (jak chociażby słynny zasobnik piechoty górskiej). Wprowadzenie nowego wyposażenia zaowocowało wymianą ZN-ów (zapasów nienaruszalnych) na dużą skalę. I tutaj zaczyna się legenda „kostki”. Chociaż była dostępna na rynku cywilnym również wcześniej i służyła turystom, to dopiero na początku lat 90. rozpoczęły się masowe wyprzedaże z magazynów wojskowych. „Kostka” trafiła na rynek nie tylko w dużych ilościach, ale przede wszystkim za grosze. A był to rynek nie dość że chłonny, bo za czasów gospodarki socjalistycznej brakowało wszystkiego, to jeszcze bardzo wrażliwy na cenę. W 1990 kurs USD oscylował w okolicach ok. 9500 zł/USD, a średnia pensja wynosiła 1 029 637 zł. Czyli przeciętna wypłata wynosiła niewiele ponad 100 dolarów – niedużo, jak na kraj wpatrzony w znacznie bogatszy Zachód. I dzięki temu „kostka” trafiła nie tylko w potrzeby, ale też możliwości finansowe klientów. Dlaczego wojsko kupowało „kostkę”? Bo była prosta i tania. Dlaczego zawojowała ławki szkolne? Bo była prosta i nawet jeszcze tańsza, bo z demobilu.


Defilada Wojska Polskiego z okazji dnia 3 maja. Warszawa, 1939 rok / Zdjęcie: Narodowe Archiwum Cyfrowe


Tornister z czasów LWP – widoczne tylko niewielkie zmiany w stosunku do przedwojennych egzemplarzy / Zdjęcie: Wikipedia, Patryq na licencji CC BY-SA 3.0


Turysta wyposażony w „kostkę” z przytroczonym kocem, menażką i manierką. Suwalszczyzna, czerwiec 1972 roku / Zdjęcie: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Czym stała się „kostka”?

Głównym nabywcą „kostek” z demobilu była przede wszystkim młodzież, w tym szkolna. Używająca plecaków na co dzień i mająca już dość tornistrów produkowanych przez przemysł krajowy: paskudnych, kwadratowych, sztywnych, wykonanych z bliżej nieokreślonego plastiku i kojarzących się z podstawówką. Z kolei „kostka”, oprócz wojskowego sznytu, oferowała odpowiednio poważne wrażenie. Choć szczególnie dużą popularnością cieszyła się wśród punków i metali, którzy ozdabiali plecaki naszywkami z logotypami ulubionych zespołów, była wykorzystywana powszechnie. Praktycznie w każdej klasie była codziennym widokiem. „Kostka” stała się nośnikiem pewnych treści oraz sposobem budowania swojej tożsamości – na przykład poprzez wspomniane wcześniej naszywki zespołów, które jeszcze kilka lat wcześniej były niedostępne lub „na cenzurowanym”, czy napisy wykonane kolorowymi długopisami. W ten sposób, poprzez plecak niedbale zarzucony na ramię, właściciele wyrażali siebie w formie jeszcze do niedawna nieakceptowanej przez władze.
Czas płynął. Szkoła się skończyła, podobnie studia. Pierwsze pokolenie wolnej Polski dorosło, zaczęło pracę i założyło rodziny. Ale została pamięć szalonych lat młodości. Koncertów ukochanych zespołów, które wreszcie zawitały nad Wisłę. Pierwszych kontaktów z płcią przeciwną. Ciepłych nocy spędzanych z przyjaciółmi na spożywaniu tanich wyrobów alkoholowych w plenerze. Letnich wyjazdów ze skromnym dobytkiem spakowanym właśnie do „kostki”, bo do czegóż innego. I te wspomnienia stopiły się nierozerwalnie z plecakiem. Plecakiem, który przez to zyskał status kultowego.


Obecność „kostki” we wpisach na serwisach internetowych wskazuje, że plecak nadal żyje / Zdjęcie: demotywatory.pl

I chociaż „kostka” jest obecnie na ulicy już bardzo rzadkim widokiem, stała się legendą. Legendą, dodajmy, ciągle żywą. Na popularnych serwisach aukcyjnych ciągle można „kostkę” kupić. Chociaż już nie za grosze. Egzemplarze z zapasów Ludowego Wojska Polskiego, w zależności od stanu, osiągają ceny od 100 do 300 złotych. Z kolei znacznie przystępniejsze są współcześnie produkowane warianty – te można znaleźć w cenie od 60 złotych. Szyte zazwyczaj już z nylonu, a nie brezentu, zachowują krój (czyli prostotę, mającą wpływ na niskie koszty produkcji) i cechy pierwowzoru. „Kostka” nadal żyje.


Rafał Kosik, znany i uznany pisarz, swoją „kostkę” tak polubił, że zmodyfikował ją i uwspółcześnił. Uczynił to doszywając komin ze ściągaczem oraz wszywając w środku organizery na drobne przedmioty / Zdjęcie: Rafał Kosik, http://rafalkosik.com/pimp-my-kostka

Archetyp małego plecaka

Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ „kostka” nadal spełnia wszystkie warunki minimalne, jakich użytkownicy oczekują od małego plecaka. Plecaka bez fajerwerków i dużej ilości funkcji, tylko podstawowego narzędzia do przenoszenia przedmiotów z punktu A do punktu B. W miarę pojemnego. Z systemem nośnym, który może nie jest zbyt wygodny i nie jest wyposażony w stelaż, ale działa. Do tego cechującego się wytrzymałością, aby nie był to tylko przejściowy zakup. Wpisuje się w potrzebę prostoty i niskiej ceny. Archetyp plecaka, który służy po prostu do tego, by go wziąć do ręki, wrzucić rzeczy, zarzucić na plecy i wyjść z domu, nie zawracając sobie głowy i nie komplikując tego procesu. Tylko tyle i aż tyle.

Następca?

Ale czasy się zmieniają, zapasy z demobilu się wyczerpały. W użyciu pojawiły się nowe materiały i wzory, a w portfelach konsumentów więcej pieniędzy. Jednak, jak widać, zapotrzebowanie na plecak wpisujący się w ideę „kostki” nadal istnieje. Odsuwając na bok wspomniane wcześniej produkowane do dzisiaj kopie, zastanówmy się, czy istnieje na rynku współcześnie zaprojektowany plecak, który spełnia te warunki i mógłby za jakiś czas pretendować do podobnie kultowego statusu?
Z plecaków taktycznych krajowej produkcji na myśl przychodzą dwa modele: Janysport Grot PP25 i Wisport Sparrow 30. Obydwa mają podobną pojemność: Grot 25 litrów, Sparrow występuje w wersjach 20- i 30-litrowej (pojemność oryginalnej „kostki” to ok. 24 litrów). Są wykonane z cordury oraz obszyte taśmami montażowymi systemu MOLLE, czyli standardowego systemu montażu oporządzenia wojsk NATO. Mają punkt mocowania dla systemu hydratacyjnego i wyjście na rurkę od niego. Systemy nośne, chociaż o niebo wygodniejsze niż w „kostce”, można zakwalifikować jako proste i niewyszukane. Pasy biodrowe w obydwu to po prostu taśma spinana plastikową klamrą. W obu projektach konstruktorzy projektując wnętrze nie próbowali zrewolucjonizować podejścia i skupili się po prostu na funkcjonalności. Sparrow ma więcej wewnętrznych kieszeni oraz wyposażono go w dwie komory. Jest też zauważalnie droższy od Grota.


Wisport Sparrow II 30 w kamuflażu wz. 93


Wisport Sparrow II 30 w kamuflażu MAPA B


Janysport Grot PP25

Obydwa są chętnie kupowane przez kadetów szkół wojskowych oraz uczniów klas wojskowych. Nie trafiły natomiast jako plecaki podstawowe do armii – tę rolę obecnie spełniają bardziej pojemne konstrukcje. W dokumentach dotyczących przetargu z maja 2021 r. rozpisanym przez 3. Regionalną Bazę Logistyczną w Krakowie czytamy, że duży plecak powinien mieć pojemność 80-100 litrów, natomiast mały pojemność 45-50 litrów. Trzeba uznać, że przynajmniej w najbliższych latach plecaki tej kategorii pojemności co „kostka” nie „dostaną etatu w armii”.
Personalizację plecaka, która w „kostce” odbywała się za pomocą flamastrów, długopisów i naszywek (przeszywanych przez całą grubość materiału, co miało wpływ na zmniejszenie wodoodporności), zastąpiły naszyte taśmy rzepowe. Rolę naszywek przejęły narzepki (tak powinno się je poprawnie określać, chociaż większość osób nadal posługuje się starą nomenklaturą). Mają tę zaletę, że można je wymienić bez prucia i ponownego wszywania – wystarczy je przyłożyć do wszytej do plecaka taśmy rzepowej. Współcześnie użytkownik swoje preferencje manifestuje też wybranym kamuflażem (polskim, amerykańskim, ewentualnie używa neutralnego zielonego lub czarnego koloru). Nie jest ograniczony do jednego koloru brezentu.
Ale czy mają szansę zostać kultowymi? Obydwa trafiły w gust i potrzeby (a także budżet) odbiorcy cywilnego. Są wykorzystywane zarówno w lekkiej turystyce i bushcrafcie, jak też jako codzienny (w tym szkolny) plecak. Sądzę jednak, że nie uzyskają statusu przedmiotu kultowego. Brakuje tego nieuchwytnego czynnika – „czegoś”. Doświadczenia pokoleniowego. Zaistnienia w świadomości na poziomie kulturowym, a nie tylko użytkowym.
„Kostka” nadal będzie pierwszym skojarzeniem dla pokolenia dorastającego pod koniec XX wieku, a obecna młodzież, być może, po prostu żadnego plecaka nie będzie darzyć taką estymą. Dla nich ważne będą inne przedmioty. Pierwsze telefony komórkowe? Konsole do gier? Dopiero za kilka lat okaże się, co przetrwa próbę czasu.

Sprawdź podobne tematy, które mogą Cię zainteresować

Helikon Tramontane – lekkość w kieszeni, na szlaku, po mieście i na robocie

Trzy osoby, trzy testy, trzy środowiska. Czy najlżejsza kurtka w ofercie Helikona podołała w górach, betonowej dżungli i na wiatrakach?

Plecak Maskpol MAPA City

Maskpol – polski producent wyposażenia dla armii – wraz z wprowadzeniem do sprzedaży wzoru kamuflującego MAPA rozpoczął ofensywę na rynek cywilny. Niedługo po tym,…

Komentarze

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.

Dodaj komentarz

X