Przejdź do serwisu tematycznego

Sport

Program „Mój rower elektryczny”. Jakie warunki trzeba spełnić?

2025-04-14

Dzięki programowi „Mój rower elektryczny” będzie można odzyskać część kosztów związanych z zakupem e-bike’a. Jaką sumę będzie zwracał rząd? Które pojazdy…

Załamanie pogody. Łabędzi śpiew zimy?

2025-04-08

Trzeci stopień zagrożenia lawinowego? – 30 stopni Celsjusza? Metr śniegu w Tatrach? Razem ze skandynawskim niżem nadeszło załamanie pogody, a zima nie daje za wygraną…

Mistrzostwa Świata 2023 w Orientacji Precyzyjnej – relacja

2023-07-23

Początek wakacji to w tym roku intensywny okres w środowisku orienteeringowym. W lipcu odbyły się m.in. Mistrzostwa Czech oraz Mistrzostwa Świata w Orientacji Precyzyjnej, których gospodarzem również byli…

Fenix HM23 Runmaggedon – limitowana edycja lekkiej czołówki

2023-06-01

W sklepie Kolba dostępna jest lekka latarka czołowa Fenix HM23 limitowanej edycji Runmageddon. Miniaturowe urządzenie może być używane osobno bez opaski, wyposażone…

Buty motocyklowe Bates SP500 – recenzja

2021-04-06

Bates Footwear to producent specjalistycznego obuwia dla wojska, służb mundurowych i cywilnych zakładów produkcyjnych. Niedawno przedsiębiorstwo będące częścią grupy Wolverine Worldwide rozszerzyło…

Polaris RZR S 1000 EPS – Terenowa brzytwa

2021-03-23

A gdyby tak rzucić wszystko i wyjechać w przysłowiowe Bieszczady? Najlepiej w doborowym towarzystwie. Aby w pełni docenić otoczenie trzeba wpierw zjechać z asfaltu i zapuścić się w bezdroża. Przydałby…

Program „Mój rower elektryczny”. Jakie warunki trzeba spełnić?

2025-04-14

Dzięki programowi „Mój rower elektryczny” będzie można odzyskać część kosztów związanych z zakupem e-bike’a. Jaką sumę będzie zwracał rząd? Które pojazdy…

ROMET

Rowery w świetnej promocji. Przoduje elektryczny ROMET

2024-05-08

Romet jest aktualnie największym polskim producentem rowerów. Oferuje szeroki wybór jednośladów z różnych popularnych kategorii. Ich oferta obejmuje rowery górskie, gravele,…

Tegoroczny Pieniny Ultra-Trail® będzie rekordowy

2025-04-04

W weekend 25-27 kwietnia odbędzie się 12 edycja Pieniny Ultra-Trail®. Jeden z najważniejszych festiwali biegów górskich w Polsce kusi emocjami i nagrodami.

Dotknąć przestworzy, czyli o paralotniarstwie słów kilka – wywiad z Peterem „Peru” Chrzanowskim

2024-11-07

Zacznijmy od banału: człowiek od zawsze marzył o lataniu. Na przestrzeni wieków próby kolonizacji przestworzy podejmowali przeróżni konstruktorzy, z lepszym lub gorszym skutkiem. W końcu jednak…

Premiera nowego Garmina dla miłośników nurkowania

2025-02-13

12 lutego odbyła się premiera nowego sportowego smartwatcha od firmy Garmin. Descent G2 to urządzenie przeznaczone dla ludzi uwielbiających pływanie i nurkowanie.

Gdańsk

EkoKajak na Motławie. Darmowe pływanie za sprzątanie

2024-07-18

Przepis na udany dzień w Gdańsku? EkoKajak! Ta akcja wpisuje się już w Gdańsk na dobre: wystartowała w tym roku po raz czwarty. Gdański Ośrodek Sportu oferuje…

Załamanie pogody. Łabędzi śpiew zimy?

2025-04-08

Trzeci stopień zagrożenia lawinowego? – 30 stopni Celsjusza? Metr śniegu w Tatrach? Razem ze skandynawskim niżem nadeszło załamanie pogody, a zima nie daje za wygraną…

Zimowy Ultramaraton Karkonoski już w sobotę

2025-02-19

22 lutego rusza jedenasty już Zimowy Ultramaraton Karkonoski. Na starcie zjawi się 400 najwytrzymalszych sportowców!

Poradnik samoobrony – część 2

2021-05-18

W poprzednim odcinku  rozpocząłem cykl artykułów związany z szeroko rozumianą samoobroną. Poruszyłem wówczas aspekt prawny, przeanalizowałem sytuację niebezpieczną (próba kradzieży) i przedstawiłem kilka…

Poradnik samoobrony – część 1

2021-05-12

Kiedy słyszymy słowo samoobrona, zazwyczaj kojarzy nam się z walka związaną z obroną siebie, swoich bliskich lub dobra powierzonego nam pod opiekę. Rozszerzając…

Wieża widokowa na Dzikowcu Wielkim

2025-02-17

W miniony weekend otwarto nową wieżę widokową ma Dzikowcu Wielkim w Sudetach. Ta piękna góra na południowym-zachodzie kraju zyskała właśnie dodatkowe 32 metry.

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

2024-11-07

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji, między…

Relaks

Tradycyjne Święto Rękawki w Krakowie już 22 kwietnia

2025-04-14

Historycznie święto Rękawki było serią wiosennych obrzędów na cześć zmarłych, odprawianych w tradycji przedchrześcijańskiej. Współcześnie, od roku 2001, Centrum Kultury Podgórza oraz Drużyna Wojów…

Pociąg do Chorwacji? Przejazd z PKP już od 200 złotych

2025-04-11

Trwają pracę nad utworzeniem bezpośrednie połączenia pomiędzy Warszawą a chorwacką Rijeką, Ma być dość wygodnie i całkiem tanio!

Tradycyjne Święto Rękawki w Krakowie już 22 kwietnia

2025-04-14

Historycznie święto Rękawki było serią wiosennych obrzędów na cześć zmarłych, odprawianych w tradycji przedchrześcijańskiej. Współcześnie, od roku 2001, Centrum Kultury Podgórza oraz Drużyna Wojów…

Feryjna zmiana warty

2025-02-14

Najbliższy weekend to zmiana tur ferii szkolnych. Należy spodziewać się utrudnień na drogach prowadzących do zimowych kurortów.

Tradycyjne Święto Rękawki w Krakowie już 22 kwietnia

2025-04-14

Historycznie święto Rękawki było serią wiosennych obrzędów na cześć zmarłych, odprawianych w tradycji przedchrześcijańskiej. Współcześnie, od roku 2001, Centrum Kultury Podgórza oraz Drużyna Wojów…

Targi Turystyczne Market Tour 2025 już za miesiąc!

2025-04-09

10 i 11 maja na szczecińskich Wałach Chrobrego odbędzie się kolejna edycja Międzynarodowych Targów Turystycznych Market Tour. Przez imprezę tą przewinęło się w zeszłym roku…

Floryda – American Police Hall of Fame

2024-11-09

Będąc w okolicy Vailant Air Command warto podjechać do muzeum Police Hall of Fame. To naprawdę rzut beretem i dojechać tam można w pięć minut,…

Jak robić zdjęcia na wakacjach, żeby nie zapłacić grzywny? Poradnik

2024-05-30

Fotografowanie na wakacjach to nie tylko rejestrowanie pięknych widoków, ale także szacunek dla lokalnych zwyczajów, zasad i ochrony przyrody. Przestrzeganie tych wskazówek zapewni, że Twoje doświadczenia fotograficzne będą…

Targi BookGame 2025 już w ten weekend w Krakowie

2025-03-20

W Krakowie po raz trzeci odbywają się targi gier planszowych i stolikowych BookGame. To jedno z największych wydarzeń tego typu w Polsce.

Zjava, czyli Warszawski weekend z grami

2025-02-13

W najbliższy weekend w Warszawie spotykają się miłośnicy gier fabularnych i planszowych. Wydarzenie to skierowane jest zarówno do nowicjuszy jak i weteranów tego typu rozrywek.

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

2025-02-14

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii Polski…

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

2025-02-12

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

Zamknięte szlaki w Karkonoskim Parku Narodowym

2025-03-14

Zaczyna się sezon godowy cietrzewi i sokołów. Od 15 marca zamknięte będą niektóre szlaki po polskiej i czeskiej stronie Karkonoszy.

Zamknięte szlaki w Tatrach

2025-03-04

Władze Tatrzańskiego Parku Narodowego zamknęły część szlaków górskich dla turystów. Gdzie nie możemy chodzić swobodnie u progu wiosny?

Zagrożenie ze strony niedźwiedzi!

2025-04-04

Przełom marca i kwietnia to okres kiedy głodne niedźwiedzie opuszczają swoje gawry po zimowym śnie. Spotkanie z kudłatymi zwierzętami jest w tym okresie najbardziej niebezpieczne.

Zamknięte szlaki w Karkonoskim Parku Narodowym

2025-03-14

Zaczyna się sezon godowy cietrzewi i sokołów. Od 15 marca zamknięte będą niektóre szlaki po polskiej i czeskiej stronie Karkonoszy.

Pociąg do Chorwacji? Przejazd z PKP już od 200 złotych

2025-04-11

Trwają pracę nad utworzeniem bezpośrednie połączenia pomiędzy Warszawą a chorwacką Rijeką, Ma być dość wygodnie i całkiem tanio!

Ograniczenia na Comino. Malta wpuści tam mniej turystów

2025-04-10

Niewielka wysepka Comino rokrocznie przeżywa latem zalew tysięcy turystów pragnących zanurzyć się w przepięknej Blue Lagoon. Najazd turystów jest jednak niebezpieczny…

Turystyka
ścieżka w lesie, biegnie wśród zieleniących się drzew

Poradnik nowicjusza. Chcę spać w lesie. Od czego zacząć?

2025-04-16

W poprzednim tekście, w którym opisałam swój pierwszy biwak, wspomniałam też o przygotowaniach i niezbędnym ekwipunku. Dziś chciałabym rozwinąć ten wątek, by pokazać, że spanie w lesie nie musi…

Zmiany w Palenicy Białczańskiej na trasie do Morskiego Oka

2025-04-16

Od majówki zaczną się zmiany w Palenicy Białczańskiej przy trasie na Morskie Oko. Na początku trasy pojawią się nowe punkty parkingowe i zatoczka dla busów.

Zmiany w Palenicy Białczańskiej na trasie do Morskiego Oka

2025-04-16

Od majówki zaczną się zmiany w Palenicy Białczańskiej przy trasie na Morskie Oko. Na początku trasy pojawią się nowe punkty parkingowe i zatoczka dla busów.

Samochodem przez USA: z Las Vegas do Yellowstone, cz. 16 Antelope Island

2025-04-12

Można powiedzieć, że praktycznie już zatoczyliśmy koło i kierujemy się powoli w stronę Las Vegas, ale mając ciągle jeszcze kilka dni wakacji, korzystamy ile…

Schronisko na Hali Kondratowej niebawem znów zacznie działać!

2025-04-14

Remontowane od dwóch lat schronisko na Hali Kondratowej zostanie ponownie otwarte już tej wiosny. Trwają ostanie prace wykończeniowe i już niebawem znów przyjmie ono…

The Cloud One – nowy hotel w Gdańsku

2025-03-31

27 marca oficjalnie otwarto nowy hotel na gdańskiej Wyspie Spichrzów. To „trzygwiazdkowiec” wizualnie inspirowany tradycyjnymi gdańskimi spichlerzami i bałtyckim bursztynem.

Bajkowe miejsca w Europie, które warto zobaczyć

2025-04-11

Na naszym kontynencie roi się o niezwykłych miejsc żywcem wyrwanych z epickich baśni i powieści fantastycznych. Nie musimy szukać, tak popularnych za oceanem parków rozrywki, by znaleźć się…

Włoskie Rimini za 1000 złotych na majówkę

2025-03-17

Szybkie wakacje w maju? Rimini może okazać się strzałem w dziesiątkę dla tych, którzy wolą być oszczędni!

Siedem zasad na Bali, których lepiej nie łamać

2025-03-31

Lokalny rząd w należącej do Indonezji prowincji Bali wprowadza nowe zasady, których nieprzestrzeganie będzie wiązało się płaceniem wysokich grzywn. Na szczęście większość z nich to nic…

Już w sobotę w Krakowie Navigator Festival 2025!

2025-03-27

29 marca w krakowskim Nowohuckim Centrum Kultury odbędzie się wydarzenie dla miłośników odległych krajów i fascynatów niezwykłych wypraw. Przez cały dzień słuchać będzie…

„Czerwona Strzała” rusza w Bieszczady

2025-04-15

Od początku kwietnia z Krakowa do Zagórza można dojechać nowymi, spalinowymi pociągami o nazwie „Czerwona Strzała”. To kolejna trasa na, którą wyruszyły niemieckie maszyny DM90.

Samochodem przez USA: z Las Vegas do Yellowstone, cz. 16 Antelope Island

2025-04-12

Można powiedzieć, że praktycznie już zatoczyliśmy koło i kierujemy się powoli w stronę Las Vegas, ale mając ciągle jeszcze kilka dni wakacji, korzystamy ile…

Zmiany w Palenicy Białczańskiej na trasie do Morskiego Oka

2025-04-16

Od majówki zaczną się zmiany w Palenicy Białczańskiej przy trasie na Morskie Oko. Na początku trasy pojawią się nowe punkty parkingowe i zatoczka dla busów.

Schronisko na Hali Kondratowej niebawem znów zacznie działać!

2025-04-14

Remontowane od dwóch lat schronisko na Hali Kondratowej zostanie ponownie otwarte już tej wiosny. Trwają ostanie prace wykończeniowe i już niebawem znów przyjmie ono…

Tradycyjne Święto Rękawki w Krakowie już 22 kwietnia

2025-04-14

Historycznie święto Rękawki było serią wiosennych obrzędów na cześć zmarłych, odprawianych w tradycji przedchrześcijańskiej. Współcześnie, od roku 2001, Centrum Kultury Podgórza oraz Drużyna Wojów…

Już jutro Miedzynarodowy Dzień Przewodnika!

2025-02-20

21 lutego po raz 35 świętujemy Międzynarodowy Dzień Przewodnika. Z tej okazji wiele polskich instytucji organizuje darmowe wycieczki dla chętnych.

tablice informacyjne - puszcza słupecka oraz obszar natura

Chodź na spacer! Fajnie miejscówki w okolicach Warszawy. Część pierwsza: Rezerwat Przyrody Puszcza Słupecka

2025-04-06

Moja relacja z Warszawą jest dość skomplikowana. Z jednej strony uwielbiam ogromny dostęp do wszelakich usług i możliwości, jakie daje mi miasto, z drugiej zaś coraz…

Już jutro Miedzynarodowy Dzień Przewodnika!

2025-02-20

21 lutego po raz 35 świętujemy Międzynarodowy Dzień Przewodnika. Z tej okazji wiele polskich instytucji organizuje darmowe wycieczki dla chętnych.

Sezon na poroża

2025-03-07

Na początku marca sezon, w którym samce jeleni i danieli zrzucają swoje poroże. Naturalnie znalezione rogi mogą być ciekawą pamiątka z wycieczki, ale gdzie i w jakich okolicznościach…

Schronisko PTTK na Magurze Małastowskiej powróci!

2025-02-12

Zamknięte w 2021 roku Schronisko PTTK na Magurze Małastowskiej ma zostać odnowione i rozbudowane. Prace ruszą wiosną.

Torba Helikon-Tex Mission dostępna już w sprzedaży

2024-04-04

Nowość z targów IWA OutdoorClassics 2024 dostępna jest już w sprzedaży. Torba Mission stanowi dalekie rozwinięcie torby Rangemaster, wyróżniając się usztywnioną konstrukcją…

Kiwi Madeira

Aluminiowy kamper NEXSD One w aranżacji KIWI Madeira

2024-03-18

Zaprezentowany kamper NEXSD One łączy aerodynamiczną zabudowę kempingową zintegrowaną z bazą w postaci Volkswagena Craftera. W przeciwieństwie do kampera półzitegrowanego, gdzie szoferska i część mieszkalna…

Człowiek

Urodziny Helikon-Tex!

2025-04-16

Polska firma produkująca ubrania i sprzęt outdoorowy, militarny i survivalowy Helikon-Tex obchodzi urodziny. Z tej okazji ruszyło kilka fajnych promocji i to zarówno na stronie samej firmy…

Sprawdźmy ostrzałki terenowe Sharpi

2025-04-16

Dla jednych noże to kawałki metalu, proste narzędzia. Dla innych – pasja, czy nawet profesja. Tak czy inaczej, jedno jest pewne. Prędzej czy później potrzebować…

Urodziny Helikon-Tex!

2025-04-16

Polska firma produkująca ubrania i sprzęt outdoorowy, militarny i survivalowy Helikon-Tex obchodzi urodziny. Z tej okazji ruszyło kilka fajnych promocji i to zarówno na stronie samej firmy…

Sprawdźmy ostrzałki terenowe Sharpi

2025-04-16

Dla jednych noże to kawałki metalu, proste narzędzia. Dla innych – pasja, czy nawet profesja. Tak czy inaczej, jedno jest pewne. Prędzej czy później potrzebować…

Sprawdźmy ostrzałki terenowe Sharpi

2025-04-16

Dla jednych noże to kawałki metalu, proste narzędzia. Dla innych – pasja, czy nawet profesja. Tak czy inaczej, jedno jest pewne. Prędzej czy później potrzebować…

Gerber LST – klasyk na każdy dzień w dwóch odsłonach

2025-04-16

Gdy w 1980 roku Gerber stworzył nóż LST, nikt nie przypuszczał, że prosty folder z plastikową rękojeścią stanie się jedną z największych legend EDC. Dziś, ponad…

Amazfit Bip 6 – tani budżetowiec o solidnych parametrach

2025-04-01

Amazfit Bip 6 to nowy, tani smartwatch od Zepp Health. Za nieco ponad 300 zł dostaniemy zegarek, który powinien zadowolić niewymagających fanów zdrowego trybu życia.

Premiera Amazfit Active 2. Budżetowy telefon dla aktywnych

2025-02-20

Do sprzedaży w naszym kraju trafił właśnie nowy telefon firmy Zepp Health. Amazfit Active 2 to telefon dla oszczędnych, który lubią aktywnie spędzać czas.

Pierwszy hotel Mövenpick w Polsce

2025-02-10

6 lutego w Karpaczu otwarty został pierwszy w Polsce hotel należący do szwajcarskiej sieci Mövenpick. W pięciogwiazdkowym hotelu gości czeka ponad sto pokoi wraz z odpowiednim…

Liofilizowane desery od LYO

2024-12-03

W góry zawsze warto zabrać ze sobą coś słodkiego. Może to być dla nas nagroda, pocieszenie, albo po prostu zapas kalorii, kiedy ich potrzeba. W moim…

Patagonia

Śmieciozoik. Patagonia stanęła do walki z fast fashion

2024-08-26

Patagonia w filmie „The Shitthropocene” ostrzega przed erą „taniego szajsu” i niekończącej się konsumpcji. Choć humorystyczny ton nawiązuje do stylu Philomeny Cunk, przekaz filmu…

Tani sprzęt – problem czy rozwiązanie? Recenzja refleksyjna

2024-04-26

Ale tandeta… Do czego to ma służyć? Z czego to zrobili, z gumolitu? Ostrości nie trzyma i gnie się na wszystkim! Ale słabe szwy… I już się sprało… Oraz wiele, wiele innych narzekań.…

Guns N’ Roses zagra na Rock For People!

2024-12-09

Organizatorzy festiwalu Rock For People, który organizowany jest w Hradec Kralove w Czechach, ogłosili dzisiaj kolejną gwiazdę, dodając jednocześnie piąty dzień. Z okazji 30.…

Rock For People – znamy pierwsze gwiazdy!

2024-11-14

Rock for People zachwycił fanów ogłoszeniem pierwszych trzydziestu artystów – w tym dwóch headlinerów – którzy wystąpią na 30. edycji festiwalu. W lecie Park…

Premiera Amazfit Active 2. Budżetowy telefon dla aktywnych

2025-02-20

Do sprzedaży w naszym kraju trafił właśnie nowy telefon firmy Zepp Health. Amazfit Active 2 to telefon dla oszczędnych, który lubią aktywnie spędzać czas.

schronisko

Zatrucia w Tatrach. Czy Sanepid określił, że jest już bezpiecznie?

2024-09-02

W niedzielę ratownicy TOPR ewakuowali z Doliny Pięciu Stawów około 20 osób. Turyści skarżyli się na objawy takie jak biegunka, wymioty i osłabienie organizmu.…

Bezpańskie psy

Bezpańskie psy pod ostrzałem. Turyści rozśwcieczeni

2024-08-28

Nowe tureckie prawo jest skierowane bezpośrednio w bezpańskie psy, których na tę chwilę jest około 4 milionów w całym kraju. Prawo wymusza na gminach ubój tych zwierząt…

Lornetka Vortex Vulture 10×56 HD

2024-05-19

Przyznam, że gdy pierwszy raz zetknąłem się z lornetką Vulture HD 10×56 od Vortexa, nie byłem przekonany, czy jest faktycznie tak superancka, jak świadczą pochlebne opinie na rozmaitych…

Kalendarium

Krakowski Festiwal Górski 2024 – pięć rzeczy, które trzeba wiedzieć

2024-12-05

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się już w najbliższy weekend (7-8 grudnia) w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Pasjonaci gór i wspinacze – jeśli jeszcze…

Pol'and'Rock

Pol’and’Rock Festival 2024. Kolejne gwiazdy zapowiedziane

2024-06-28

Coraz więcej gwiazd dołącza do line-upu Pol’and’Rock Festival 2024. Co więcej, ostatnio ogłoszono artystę, który z pewnością zaskoczy wielu fanów. Kogo zobaczymy na scenie podczas…

„Kostka”, czyli archetyp małego plecaka

„Kostka”. Plecak-legenda. Dlaczego uzyskał taki status? Jak odnajduje się w czasach współczesnych?

Rzut oka w przeszłość

Pierwsza wersja „kostki” to tornister wz. 1925, wprowadzony na wyposażenie Wojska Polskiego w pierwszych latach jego formowania w połowie lat 20. ubiegłego wieku. Był wzorowany na niemieckich plecakach z okresu I wojny światowej, został wykonany z brązowego drelichu. Do znajdującego się na klapie kwadratu z taśm (który przetrwał aż do jego najnowszej wersji) mocowana była menażka. Metalowe klamry z góry i boków plecaka (łącznie cztery) umożliwiały przeciągnięcie pasów i zamocowanie na zewnątrz koca lub płaszcza.
Plecak był ciągle unowocześniany. Głównym mankamentem była jego duża masa, więc kolejne wersje (wz. 1927 i wz. 1933) były wykonywane z brezentu krajowej produkcji oraz parcianych taśm i szelek. We wrześniu 1939 żołnierze ruszyli z plecakami wszystkich wersji na ramionach. „Kostkę” nosili również żołnierze przysięgający już Rzeczpospolitej Ludowej po 1945 r. Plecaki produkowane po wojnie posiadały w zasadzie niezmienioną konstrukcję – dodano tylko kieszonkę po wewnętrznej stronie klapy oraz zmieniono kolor materiałów na zielony.
Wichry historii, które porwały na strzępy Blok Wschodni, dotknęły również dotychczas prawie niezmienną konstrukcję „kostki”. „Wiatr przemian” przyniósł nowe idee, które zawitały również do armii, takie jak chociażby „ergonomia”. W powolnym początkowo procesie unowocześniania armii wymianie uległo m.in. wyposażenie osobiste żołnierza. Modernizacja objęła również plecaki, pojawiły się nowe wzory w zachodnim stylu (jak chociażby słynny zasobnik piechoty górskiej). Wprowadzenie nowego wyposażenia zaowocowało wymianą ZN-ów (zapasów nienaruszalnych) na dużą skalę. I tutaj zaczyna się legenda „kostki”. Chociaż była dostępna na rynku cywilnym również wcześniej i służyła turystom, to dopiero na początku lat 90. rozpoczęły się masowe wyprzedaże z magazynów wojskowych. „Kostka” trafiła na rynek nie tylko w dużych ilościach, ale przede wszystkim za grosze. A był to rynek nie dość że chłonny, bo za czasów gospodarki socjalistycznej brakowało wszystkiego, to jeszcze bardzo wrażliwy na cenę. W 1990 kurs USD oscylował w okolicach ok. 9500 zł/USD, a średnia pensja wynosiła 1 029 637 zł. Czyli przeciętna wypłata wynosiła niewiele ponad 100 dolarów – niedużo, jak na kraj wpatrzony w znacznie bogatszy Zachód. I dzięki temu „kostka” trafiła nie tylko w potrzeby, ale też możliwości finansowe klientów. Dlaczego wojsko kupowało „kostkę”? Bo była prosta i tania. Dlaczego zawojowała ławki szkolne? Bo była prosta i nawet jeszcze tańsza, bo z demobilu.


Defilada Wojska Polskiego z okazji dnia 3 maja. Warszawa, 1939 rok / Zdjęcie: Narodowe Archiwum Cyfrowe


Tornister z czasów LWP – widoczne tylko niewielkie zmiany w stosunku do przedwojennych egzemplarzy / Zdjęcie: Wikipedia, Patryq na licencji CC BY-SA 3.0


Turysta wyposażony w „kostkę” z przytroczonym kocem, menażką i manierką. Suwalszczyzna, czerwiec 1972 roku / Zdjęcie: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Czym stała się „kostka”?

Głównym nabywcą „kostek” z demobilu była przede wszystkim młodzież, w tym szkolna. Używająca plecaków na co dzień i mająca już dość tornistrów produkowanych przez przemysł krajowy: paskudnych, kwadratowych, sztywnych, wykonanych z bliżej nieokreślonego plastiku i kojarzących się z podstawówką. Z kolei „kostka”, oprócz wojskowego sznytu, oferowała odpowiednio poważne wrażenie. Choć szczególnie dużą popularnością cieszyła się wśród punków i metali, którzy ozdabiali plecaki naszywkami z logotypami ulubionych zespołów, była wykorzystywana powszechnie. Praktycznie w każdej klasie była codziennym widokiem. „Kostka” stała się nośnikiem pewnych treści oraz sposobem budowania swojej tożsamości – na przykład poprzez wspomniane wcześniej naszywki zespołów, które jeszcze kilka lat wcześniej były niedostępne lub „na cenzurowanym”, czy napisy wykonane kolorowymi długopisami. W ten sposób, poprzez plecak niedbale zarzucony na ramię, właściciele wyrażali siebie w formie jeszcze do niedawna nieakceptowanej przez władze.
Czas płynął. Szkoła się skończyła, podobnie studia. Pierwsze pokolenie wolnej Polski dorosło, zaczęło pracę i założyło rodziny. Ale została pamięć szalonych lat młodości. Koncertów ukochanych zespołów, które wreszcie zawitały nad Wisłę. Pierwszych kontaktów z płcią przeciwną. Ciepłych nocy spędzanych z przyjaciółmi na spożywaniu tanich wyrobów alkoholowych w plenerze. Letnich wyjazdów ze skromnym dobytkiem spakowanym właśnie do „kostki”, bo do czegóż innego. I te wspomnienia stopiły się nierozerwalnie z plecakiem. Plecakiem, który przez to zyskał status kultowego.


Obecność „kostki” we wpisach na serwisach internetowych wskazuje, że plecak nadal żyje / Zdjęcie: demotywatory.pl

I chociaż „kostka” jest obecnie na ulicy już bardzo rzadkim widokiem, stała się legendą. Legendą, dodajmy, ciągle żywą. Na popularnych serwisach aukcyjnych ciągle można „kostkę” kupić. Chociaż już nie za grosze. Egzemplarze z zapasów Ludowego Wojska Polskiego, w zależności od stanu, osiągają ceny od 100 do 300 złotych. Z kolei znacznie przystępniejsze są współcześnie produkowane warianty – te można znaleźć w cenie od 60 złotych. Szyte zazwyczaj już z nylonu, a nie brezentu, zachowują krój (czyli prostotę, mającą wpływ na niskie koszty produkcji) i cechy pierwowzoru. „Kostka” nadal żyje.


Rafał Kosik, znany i uznany pisarz, swoją „kostkę” tak polubił, że zmodyfikował ją i uwspółcześnił. Uczynił to doszywając komin ze ściągaczem oraz wszywając w środku organizery na drobne przedmioty / Zdjęcie: Rafał Kosik, http://rafalkosik.com/pimp-my-kostka

Archetyp małego plecaka

Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ „kostka” nadal spełnia wszystkie warunki minimalne, jakich użytkownicy oczekują od małego plecaka. Plecaka bez fajerwerków i dużej ilości funkcji, tylko podstawowego narzędzia do przenoszenia przedmiotów z punktu A do punktu B. W miarę pojemnego. Z systemem nośnym, który może nie jest zbyt wygodny i nie jest wyposażony w stelaż, ale działa. Do tego cechującego się wytrzymałością, aby nie był to tylko przejściowy zakup. Wpisuje się w potrzebę prostoty i niskiej ceny. Archetyp plecaka, który służy po prostu do tego, by go wziąć do ręki, wrzucić rzeczy, zarzucić na plecy i wyjść z domu, nie zawracając sobie głowy i nie komplikując tego procesu. Tylko tyle i aż tyle.

Następca?

Ale czasy się zmieniają, zapasy z demobilu się wyczerpały. W użyciu pojawiły się nowe materiały i wzory, a w portfelach konsumentów więcej pieniędzy. Jednak, jak widać, zapotrzebowanie na plecak wpisujący się w ideę „kostki” nadal istnieje. Odsuwając na bok wspomniane wcześniej produkowane do dzisiaj kopie, zastanówmy się, czy istnieje na rynku współcześnie zaprojektowany plecak, który spełnia te warunki i mógłby za jakiś czas pretendować do podobnie kultowego statusu?
Z plecaków taktycznych krajowej produkcji na myśl przychodzą dwa modele: Janysport Grot PP25 i Wisport Sparrow 30. Obydwa mają podobną pojemność: Grot 25 litrów, Sparrow występuje w wersjach 20- i 30-litrowej (pojemność oryginalnej „kostki” to ok. 24 litrów). Są wykonane z cordury oraz obszyte taśmami montażowymi systemu MOLLE, czyli standardowego systemu montażu oporządzenia wojsk NATO. Mają punkt mocowania dla systemu hydratacyjnego i wyjście na rurkę od niego. Systemy nośne, chociaż o niebo wygodniejsze niż w „kostce”, można zakwalifikować jako proste i niewyszukane. Pasy biodrowe w obydwu to po prostu taśma spinana plastikową klamrą. W obu projektach konstruktorzy projektując wnętrze nie próbowali zrewolucjonizować podejścia i skupili się po prostu na funkcjonalności. Sparrow ma więcej wewnętrznych kieszeni oraz wyposażono go w dwie komory. Jest też zauważalnie droższy od Grota.


Wisport Sparrow II 30 w kamuflażu wz. 93


Wisport Sparrow II 30 w kamuflażu MAPA B


Janysport Grot PP25

Obydwa są chętnie kupowane przez kadetów szkół wojskowych oraz uczniów klas wojskowych. Nie trafiły natomiast jako plecaki podstawowe do armii – tę rolę obecnie spełniają bardziej pojemne konstrukcje. W dokumentach dotyczących przetargu z maja 2021 r. rozpisanym przez 3. Regionalną Bazę Logistyczną w Krakowie czytamy, że duży plecak powinien mieć pojemność 80-100 litrów, natomiast mały pojemność 45-50 litrów. Trzeba uznać, że przynajmniej w najbliższych latach plecaki tej kategorii pojemności co „kostka” nie „dostaną etatu w armii”.
Personalizację plecaka, która w „kostce” odbywała się za pomocą flamastrów, długopisów i naszywek (przeszywanych przez całą grubość materiału, co miało wpływ na zmniejszenie wodoodporności), zastąpiły naszyte taśmy rzepowe. Rolę naszywek przejęły narzepki (tak powinno się je poprawnie określać, chociaż większość osób nadal posługuje się starą nomenklaturą). Mają tę zaletę, że można je wymienić bez prucia i ponownego wszywania – wystarczy je przyłożyć do wszytej do plecaka taśmy rzepowej. Współcześnie użytkownik swoje preferencje manifestuje też wybranym kamuflażem (polskim, amerykańskim, ewentualnie używa neutralnego zielonego lub czarnego koloru). Nie jest ograniczony do jednego koloru brezentu.
Ale czy mają szansę zostać kultowymi? Obydwa trafiły w gust i potrzeby (a także budżet) odbiorcy cywilnego. Są wykorzystywane zarówno w lekkiej turystyce i bushcrafcie, jak też jako codzienny (w tym szkolny) plecak. Sądzę jednak, że nie uzyskają statusu przedmiotu kultowego. Brakuje tego nieuchwytnego czynnika – „czegoś”. Doświadczenia pokoleniowego. Zaistnienia w świadomości na poziomie kulturowym, a nie tylko użytkowym.
„Kostka” nadal będzie pierwszym skojarzeniem dla pokolenia dorastającego pod koniec XX wieku, a obecna młodzież, być może, po prostu żadnego plecaka nie będzie darzyć taką estymą. Dla nich ważne będą inne przedmioty. Pierwsze telefony komórkowe? Konsole do gier? Dopiero za kilka lat okaże się, co przetrwa próbę czasu.

Sprawdź podobne tematy, które mogą Cię zainteresować

Helikon Tramontane – lekkość w kieszeni, na szlaku, po mieście i na robocie

Trzy osoby, trzy testy, trzy środowiska. Czy najlżejsza kurtka w ofercie Helikona podołała w górach, betonowej dżungli i na wiatrakach?

Plecak Maskpol MAPA City

Maskpol – polski producent wyposażenia dla armii – wraz z wprowadzeniem do sprzedaży wzoru kamuflującego MAPA rozpoczął ofensywę na rynek cywilny. Niedługo po tym,…

Komentarze

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.

Dodaj komentarz

X