Dla lasu, dla ludzi – nowa kampania społeczna Lasów Państwowych

W czwartek 16 września na terenie szkółki leśnej w Skierdach pod Jabłonną odbyła się konferencja prasowa inaugurująca nową kampanię społeczną „Dla lasu, dla ludzi„.

Józef Kubica, p.o dyrektora generalnego Lasów Państwowych, wprowadzając w tematykę, podkreślił znaczenie pilotażowego programu „Zanocuj w lesie” dla przyszłych działań leśników. O ile pierwotnie program był traktowany przez Lasy Państwowe z dużą rezerwą i nie nastawiano się na jego kontynuację, o tyle zainteresowanie biwakujących (oraz ich wysoki poziom kultury i odpowiedzialności) zmieniło zapatrywania leśników. Obecnie jest on już wprowadzony permanentnie (Biwakowanie staje się legalne – już na stałe.) oraz rozszerzono ilość obszarów, na których można legalnie biwakować (Nocuj w lesie – Mapa obszarów bushcraftowych). Zwrócił także uwagę na znaczenie lasu jako terenów nie tylko gospodarczych, ale przede wszystkim rekreacyjnych i sportowych, a także ich funkcję zdrowotną. Symptomatyczny był tutaj szturm na lasy wiosną 2020 r., zaraz po zakończeniu lockdownu. Pokazało to, jak bardzo potrzebne są tereny zielone i kontakt z naturą nie tylko dla zdrowia fizycznego, ale także psychicznego.
Dlatego podjęto decyzję o rozpoczęciu kampanii mającej informować o możliwościach korzystania z lasów i oraz celach jakie Lasy Państwowe stawiają przed sobą w najbliższych latach.

– Przez najbliższe miesiące trzech ambasadorów kampanii będzie wyjaśniało Polakom, co oznaczają poszczególne funkcje lasów i jakie znaczenie dla społeczeństwa, przyrody oraz gospodarki ma sprawne zarządzanie terenami leśnymi. Będą starali się przybliżyć społeczeństwu ideę zrównoważonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. Mamy nadzieję, że kampania zaowocuje wzrostem społecznej akceptacji dla naszej pracy – mówi Józef Kubica, p.o. dyrektora generalnego Lasów Państwowych.

Podkreślono m.in. możliwości spędzania czasu w lesie, takie jak jazda konna czy orienteering

Dr Andrzej Kruszewicz

Leśnictwo uczy nas, jak rozsądnie żyć z nią w zgodzie i z szacunkiem z niej czerpać – tłumaczy dyrektor warszawskiego zoo, ambasador funkcji przyrodniczej.

Lekarz weterynarii, przyrodnik, zapalony ornitolog, gawędziarz. Od 2009 r. jest dyrektorem warszawskiego zoo, zainicjował powstanie tam azylu dla ptaków. W Radiu dla Ciebie prowadzi audycję „Latające radio doktora Kruszewicza”. Autor dziesiątek publikacji naukowych i popularnonaukowych, z których na szczególną uwagę zasługują książki ornitologiczne.

Sebastian Karpiel-Bułecka

Mam własny las na Podhalu. Mieszkam w jego sąsiedztwie w drewnianym domu i niemal w każdej chwili czuję, jak przyroda przeplata się tu z tradycją – mówi lider zespołu Zakopower, ambasador funkcji gospodarczej.

Założyciel i lider zespołu Zakopower, z wykształcenia architekt. Grupa ma na swoim koncie siedem albumów, które osiągnęły status Złotej Płyty, a „Boso” zdobyło potrójną Platynę. Razem z zespołem czterokrotny laureat Fryderyków, zwycięzca w konkursie premier festiwalu opolskiego i na festiwalu TOPtrendy. Muzyk realizował także projekty m.in. z sopranistką Aleksandrą Kurzak, Janem Kantym Pawluśkiewiczem, Vitoldem Rekiem, Michałem Nesterowiczem, Zbigniewem Namysłowskim czy Nigelem Kennedym.

Maja Włoszczowska

Ćwiczenia w lesie dają więcej korzyści zdrowotnych niż te wykonywane w hali czy na stadionie – zapewnia mistrzyni MTB, ambasador funkcji społecznej.

Z urodzenia warszawianka, sercem jeleniogórzanka. To właśnie w Jeleniej Górze rozpoczęła karierę w kolarstwie górskim, tu mieszka i trenuje. Wielokrotna mistrzyni Polski, mistrzyni i wicemistrzyni Europy, złota medalistka mistrzostw świata w MTB.
Dwa razy zdobyła srebrny medal podczas igrzysk olimpijskich: w Pekinie i Rio de Janeiro.

Poza emisją spotu w stacjach telewizyjnych, serwisach vod i YouTube, reklamą internetową oraz ekspozycją plakatów w przestrzeni miejskiej autorzy kampanii przygotowali szereg działań content marketingowych.

Dr Andrzej Kruszewicz wziął udział w tworzeniu interaktywnych gier w ramach projektu Ekoeksperymentarium, którymi postara się wzbudzić zainteresowanie życiem lasu u najmłodszych. Dla dzieci ambasadorzy nagrali także wspólnie audiobajkę o trzech funkcjach lasu „To właśnie las”, w której wcielają się w postacie dzikich zwierząt.

Sebastian Karpiel-Bułecka zaprosi do oglądania prowadzonej przez siebie serii wideo „Z natury rzeczy”, w której opowie o tym czy moglibyśmy żyć bez drewna, co sprawia, że jest ono tak popularne oraz o swoich doświadczeniach z tym materiałem. Zachęci także do udziału w konkursie fotograficznym promującym trzy funkcje lasów, w którym nagrodami będzie udział w specjalnym koncercie zespołu Zakopower.

Maja Włoszczowska przygotowała cykl krótkich treningów wideo, które pomogą zadbać o dobrą formę będąc w lesie.

Ponadto Maja Włoszczowska, Sebastian Karpiel-Bułecka oraz dr Andrzej Kruszewicz wystąpili w tworzonych przez Lasy Państwowe cyklach: serii „Oblicza Lasu” oraz podcaście „Między Drzewami”. Bieżąca komunikacja kampanii będzie realizowana w mediach społecznościowych Lasów Państwowych oraz na stronie dlalasudlaludzi.pl

Jeden las, trzy funkcje

Las pełni wiele funkcji przyrodniczych, gospodarczych oraz społecznych. Rolą leśników jest pogodzenie trwałości lasu jako niezwykle złożonego ekosystemu, oczekiwań i potrzeb społeczeństwa oraz potrzeb przemysłu drzewnego i rozwoju gospodarczego kraju. Wielofunkcyjny model, w oparciu o który zarządzane są tereny podlegające Lasom Państwowym, sprawia, że funkcje przyrodnicze, gospodarcze oraz społeczne są w pełni realizowane i wzajemnie się uzupełniają.

W klimacie przyrody

Funkcje przyrodnicze to przede wszystkim zachowanie różnorodności biologicznej lasów, redukcja CO2, ochrona zasobów wody, przeciwdziałanie powodziom, zabezpieczenie gleb przed erozją i krajobrazu przed stepowieniem.

Tereny chronione to nie tylko parki narodowe! W Lasach Państwowych znaczna część obszarów przez nie zarządzanych objęta jest różnymi formami ochrony przyrody. Znajdziemy tu 1281 rezerwatów przyrody, ok. 11 tys. pomników przyrody. Ponad połowa łącznej powierzchni parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu znajduje się w lasach zarządzanych przez LP. Lasy Państwowe pomagają wielu gatunkom zwierząt i roślin zasiedlić miejsca, gdzie gatunki te wyginęły lub gdzie są zagrożone wyginięciem. To dzięki staraniom m.in. leśników do polskich lasów powrócił żubr, w wielu miejscach odtwarzana jest populacja głuszca oraz cietrzewia, realizowany jest projekt ochrony ptaków szponiastych czy odtwarzane są siedliska żółwia błotnego.

Zadaniem leśników jest ochrona lasów. Przed czym? Największym zagrożeniem dla lasu jest ogień, dlatego ochrona przeciwpożarowa lasu oparta jest na sprawnym i naprawdę skutecznie działającym systemie. To dzięki niemu możliwe jest szybkie wykrywanie pożarów, alarmowanie odpowiednich służb ratowniczych i prowadzenie akcji gaśniczej. Lasy Państwowe wspierają działania Państwowej i Ochotniczej Straży Pożarnej, wynajmują na swój koszt co roku kilkadziesiąt samolotów patrolowych, gaśniczych oraz śmigłowców, które wspierają gaszenie pożarów lasów, tworzą punkty czerpania wody, dojazdowe drogi pożarowe i inną infrastrukturę, z której korzystają strażacy podczas akcji gaśniczych.

Ale ogień to niestety nie jedyny problem. Choroby drzew, plagi owadów, presja cywilizacji, zanieczyszczenia przemysłowe, a także huragany, obfite opady śniegu czy susze to tylko część trudności, z którymi borykają się nasze lasy. Odpowiednie zabiegi hodowlane i pielęgnacyjne oraz właściwy sposób użytkowania lasu sprawiają, że lasy są trwałe i odporniejsze na zagrożenia.

Leśnicy konsekwentnie zmieniają skład gatunkowy drzew w polskich lasach, dopasowując go lepiej do siedlisk, na których rosną lasy. W wyniku tzw. przebudowy drzewostanów stale rośnie udział drzew liściastych w naszych lasach – w ciągu ostatnich 70 lat zwiększył się z 13 do 24%. To sprawia, że lasy stają się bardziej różnorodne, sprzyja bogactwu przyrodniczemu, ale też czyni je bardziej odpornymi na różne zagrożenia, w tym wynikające ze zmian klimatycznych.

Każdego roku leśnicy sadzą prawie pół miliarda drzew. To 1000 drzew na minutę w skali całego roku! Dzięki temu lasów w Polsce przybywa i zajmują już ponad 9,2 mln ha, pochłaniając 36 mln ton CO2 rocznie.

Z natury rzeczy

Drewno jest z lasu. To idealny surowiec, łączący w sobie piękno i praktyczność. Nie ma dwóch takich samych kawałków drewna, każda drewniana rzecz ma swój jedyny i niepowtarzalny rysunek, barwę, układ słojów. Jednak najważniejsze jest to, że drewno jest surowcem ekologicznym, przyjaznym środowisku i w pełni odnawialnym. W miejsce każdego wyciętego na potrzeby gospodarki lub obywateli drzewa leśnicy sadzą co najmniej kilka nowych. W ten sposób las nie znika na trwałe z danego miejsca.

Odpowiadając na rosnące zapotrzebowanie na drewno, Lasy Państwowe pozyskują dziś 40 mln m3 surowca rocznie. To zaledwie 1,5-2% całych zasobów w lasach, którymi zarządzają. Jednocześnie w ciągu każdego roku w LP przyrasta znacznie więcej drewna, niż pozyskują – ok. 55 mln m3. Dzięki temu z biegiem czasu zasoby surowca rosną.

Dostarczenie drewna to główny cel gospodarczej funkcji lasów, ale nie jedyny. Las i pochodzące z niego drewno obecnie zapewniają pracę ok. 375 tys. osób, w dużej mierze mieszkańcom lokalnych społeczności. Wśród nich blisko 350 tysięcy to ludzie zatrudnieni w prywatnych zakładach usług leśnych – pilarze, zrywkarze, operatorzy maszyn wielooperacyjnych i pracownicy tysięcy firm przerabiających drewno i produkty drewnopochodne.

Las mnie rusza

Lasy Państwowe są ogólnodostępne. Dzięki funkcji społecznej lasów Polacy mają możliwość obcowania z naturą i spędzania wolnego czasu na łonie przyrody. Nieważne czy lubisz biegać albo jeździć na rowerze, czy wolisz zabrać rodzinę na piknik do lasu i poleżeć na trawie wpatrzony w korony drzew. Pamiętaj o tym, że na swoje potrzeby możesz w lesie państwowym zbierać grzyby czy jagody. Do Twojej dyspozycji leśnicy oddali i utrzymują ponad 20 000 km szlaków pieszych, prawie 4000 km szlaków rowerowych, około 3200 parkingów leśnych i miejsc postoju oraz ponad 600 pól biwakowych i obozowisk. Lasy Państwowe to także edukacja. Z bezpłatnej oferty edukacyjnej LP – 1011 ścieżek dydaktycznych, 562 wiat edukacyjnych, 269 izb edukacyjnych oraz 65 ośrodków edukacji leśnej – mogą skorzystać grupy wiekowe od przedszkola przez szkoły po dorosłych i uniwersytety trzeciego wieku.

Lasy Państwowe promują także w pełni ekologiczną, naturalną i zdrową żywność pochodzącą z lasów w ramach specjalnego projektu „Dobre z Lasu”. Dzięki niemu dziczyzna, miody oraz płody runa leśnego stają się bardziej dostępne, a ich nabywcy mają gwarancję, że żywność, którą kupują jest zdrowa i smaczna.

Z troską o las, z korzyścią dla każdego

Każdy z nas jest inny i każdy z nas ma wobec lasu oczekuje innych rzeczy. Dlatego działania Lasów Państwowych mają na celu pogodzenie trzech funkcji lasu – przyrodniczej, gospodarczej oraz społecznej, tak by każdy w lesie znalazł to, czego mu w danej chwili potrzeba, a las jako całość trwał wraz ze swoim bogactwem przyrodniczym i łagodził skutki zmian klimatu. Wszystko robimy i dla lasu, i dla ludzi.

Podczas konferencji Józef Kubica, p.o dyrektora generalnego Lasów Państwowych, poinformował o kończących się pracach nad raportem o lasach miejskich i podmiejskich. Zachęceni sukcesem programu „Zanocuj w lesie” leśnicy opracowują program zmian i ułatwień, mających zachęcić do spędzania czasu w lasach. Wstępnie zapowiedziano zwiększenie dostępności terenów leśnych, a także zmianę sposobu gospodarowania (m.in zaniechanie wycinek – z wyjątkiem drzew grożących zawaleniem i zagrażających bezpieczeństwu użytkowników). Ma być ona skierowana do mieszkańców dużych ośrodków miejskich i ułatwić im kontakt z naturą. Wskazano w szczególności obszary aglomeracji warszawski i konurbacji górnośląskiej. Szczegóły programu będą znane w najbliższych miesiącach, po przyjęciu raportu, na przełomie lat 21/22.

Kampania, wraz z zapowiedzią programu korzystania z lasów miejskich i podmiejskich pokazuje zmianę podejścia Lasów Państwowych do obywateli korzystających z obszarów leśnych. Program Zanocuj w lesie, skierowany do bushcrafterów, okazał się być wielkim sukcesem. Przy położeniu nacisku na bezpieczeństwo (związane m.in. z rozpalaniem ognia), wprowadzane ułatwienia i możliwości dla obozowiczów okazały się być korzystne nie tylko dla nich samych, ale również dla leśników. Widać też nowoczesne materiały tworzone przez leśników i promujące wiedzę o lasach. Nie tylko media społecznościowe, ale też np. cykl o bushcrafcie prowadzony przez leśnika, Adama Gełdona (np. odcinek o zimowym bushcrafcie).
Sądzę, że należy się w najbliższym czasie spodziewać kolejnych działań i inicjatyw mających wyjść naprzeciw użytkownikom.

I nie mogę się doczekać.