Przejdź do serwisu tematycznego

Sport
Ośrodek Vysoke Tatry

Sezon narciarski za pasem. Rozpoczęto naśnieżanie stoków w Niżnych Tatrach i Tatrach Wysokich

2023-11-19

Z początkiem października ruszyła sprzedaż karnetów narciarskich, a od połowy listopada zaczęto naśnieżanie słowackich stoków. Sezon narciarski w ośrodku Jasná i w Tatrach Wysokich już za chwilę…

Święto Szczytów: Krakowski Festiwal Górski początkiem grudnia 2023

2023-11-14

W pierwszy weekend grudnia, w samym sercu Małopolski odbędzie się coroczne święto dedykowane wszystkim miłośnikom i entuzjastom świata wspinaczki, czyli Krakowski Festiwal Górski.

Mistrzostwa Świata 2023 w Orientacji Precyzyjnej – relacja

2023-07-23

Początek wakacji to w tym roku intensywny okres w środowisku orienteeringowym. W lipcu odbyły się m.in. Mistrzostwa Czech oraz Mistrzostwa Świata w Orientacji Precyzyjnej, których gospodarzem również byli…

Fenix HM23 Runmaggedon – limitowana edycja lekkiej czołówki

2023-06-01

W sklepie Kolba dostępna jest lekka latarka czołowa Fenix HM23 limitowanej edycji Runmageddon. Miniaturowe urządzenie może być używane osobno bez opaski, wyposażone…

Buty motocyklowe Bates SP500

2021-04-06

Do miasta – nie w trasę Bates Footwear to producent specjalistycznego obuwia dla wojska, służb mundurowych i cywilnych zakładów produkcyjnych. Niedawno przedsiębiorstwo będące częścią grupy…

Polaris RZR S 1000 EPS – Terenowa brzytwa

2021-03-23

A gdyby tak rzucić wszystko i wyjechać w przysłowiowe Bieszczady? Najlepiej w doborowym towarzystwie. Aby w pełni docenić otoczenie trzeba wpierw zjechać z asfaltu i zapuścić się w bezdroża. Przydałby…

Sen o lataniu – Wprowadzenie do spadochroniarstwa

2021-05-08

Sen o lataniu towarzyszył człowiekowi od zarania dziejów. Już grecki mit o Dedalu i Ikarze pokazuje, jak bardzo oderwanie się od ziemi rozpalało wyobraźnię ludzi.…

Ośrodek Vysoke Tatry

Sezon narciarski za pasem. Rozpoczęto naśnieżanie stoków w Niżnych Tatrach i Tatrach Wysokich

2023-11-19

Z początkiem października ruszyła sprzedaż karnetów narciarskich, a od połowy listopada zaczęto naśnieżanie słowackich stoków. Sezon narciarski w ośrodku Jasná i w Tatrach Wysokich już za chwilę…

Nowe zimowe obuwie serii Nature od HAIX

2023-01-23

Renomowany niemiecki producent obuwia specjalistycznego, HAIX® – SCHUHE, dodał nowy model butów serii Nature, zaprojektowany specjalnie z myślą o użytku w okresie jesienno-zimowym.

Samoobrona część 2

2021-05-18

Szczęście, ale przede wszystkim trening W poprzednim odcinku  rozpocząłem cykl artykułów związany z szeroko rozumianą samoobroną. Poruszyłem wówczas aspekt prawny, przeanalizowałem sytuację…

Samoobrona część 1

2021-05-12

Kiedy słyszymy słowo samoobrona, zazwyczaj kojarzy nam się z walka związaną z obroną siebie, swoich bliskich lub dobra powierzonego nam pod opiekę. Rozszerzając…

Święto Szczytów: Krakowski Festiwal Górski początkiem grudnia 2023

2023-11-14

W pierwszy weekend grudnia, w samym sercu Małopolski odbędzie się coroczne święto dedykowane wszystkim miłośnikom i entuzjastom świata wspinaczki, czyli Krakowski Festiwal Górski.

logo festiwalu górskiego im. andrzeja zawady

Zbliża się 28. Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady w Lądku-Zdroju

2023-09-02

Gdy interesujemy się głębiej jakimś tematem, zwykle z czasem chcemy spotkać się z innymi pasjonatami naszego pokroju. Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady to niewątpliwie jedno…

Relaks
Habicht na skale pośród różowych kwiatów

Lornetka Swarovski Optik Habicht 8×30 W – dla amatorów przyrody i taktycznych Janków

2023-11-19

Z mojego doświadczenia wynika, że najprostszą rzeczą w obserwacji przyrody jest spłoszenie obiektu obserwacji. Reszta to pikuś, bo jak nie ma co obserwować, to można wrócić do domu i odpalić grę w czołgi.…

Szlak do Doliny Małej Łąki w Tatrach Zachodnich ponownie otwarty

2023-11-11

Tatrzański Park Narodowy ogłosił, że od wtorku 7 listopada wcześniej zamknięte szlaki zostały ponownie udostępnione. TPN usunął  z tras drzewa, które po ostatniej wichurze które…

Torba Carryall Backup – czy da radę na plaży?

2023-10-28

Nie będę ukrywał: nigdy nie byłem zwolennikiem toreb w codziennym użyciu. Zawsze preferowałem wygodę plecaka niż przerzucony przez ramię worek, zwłaszcza przy ładownicy na pasku…

Jesień w lesie – co, gdzie i jak! Poradnik leśnego podglądacza

2023-10-09

Jesień stoi za progiem, a wraz z nią niesamowite możliwości obserwacji przyrody. Dziś trochę o tym jak i co można podglądać w tym niezwykle barwnym i intensywnym okresie…

Leszno 2021

2021-12-03

Po zeszłorocznych pokazach lotniczych w Lesznie, wielu z nas czekało na tegoroczną edycję. Organizatorzy już w poprzednim roku pokazali, że nawet w czasie pandemii można zrobić świetne…

Patrol. Gra fabularna o wojnie w Wietnamie

2021-10-01

A gdyby móc się przenieść w lata 60. i samemu wziąć udział w największej wojnie na Półwyspie Indochińskim? Czy chcielibyście ruszyć do walki w ofensywie Tet? Poczuć na skórze wilgoć…

okładka książki Norwegia oczami Łowców Zórz. Opowieści z dalekiej Północy

Norwegia oczami Łowców Zórz. Opowieści z dalekiej Północy

2023-08-22

Wikingowie, łososie, fiordy, zimno, trolle i zorze polarne to dość nieszablonowa drużyna skojarzeń odnoszących się do jednego kraju. Mowa rzecz jasna o Norwegii, której surowość…

Nowy porządek świata. Tygrys i Smok – Vladimir Wolff – Recenzja

2023-01-06

Świąteczny okres z założenia powinien być czasem spokoju i kontemplacji. Mimo że w tym roku było to zaledwie kilka dni, każdy z nas miał nadzieję na wypoczynek…

Habicht na skale pośród różowych kwiatów

Lornetka Swarovski Optik Habicht 8×30 W – dla amatorów przyrody i taktycznych Janków

2023-11-19

Z mojego doświadczenia wynika, że najprostszą rzeczą w obserwacji przyrody jest spłoszenie obiektu obserwacji. Reszta to pikuś, bo jak nie ma co obserwować, to można wrócić do domu i odpalić grę w czołgi.…

Szlak do Doliny Małej Łąki w Tatrach Zachodnich ponownie otwarty

2023-11-11

Tatrzański Park Narodowy ogłosił, że od wtorku 7 listopada wcześniej zamknięte szlaki zostały ponownie udostępnione. TPN usunął  z tras drzewa, które po ostatniej wichurze które…

Szlak do Doliny Małej Łąki w Tatrach Zachodnich ponownie otwarty

2023-11-11

Tatrzański Park Narodowy ogłosił, że od wtorku 7 listopada wcześniej zamknięte szlaki zostały ponownie udostępnione. TPN usunął  z tras drzewa, które po ostatniej wichurze które…

Nowe barwy Haix Black Eagle Adventure 2.2

2023-09-04

Haix urozmaica model Black Eagle Adventure 2.2 o nowe wersje kolorystyczne. Black Eagle Adventure to lekkie obuwie trekkingowe, którego cholewka łączy oddychającą tkaninę…

Wenecja stawia na ratunek za 5 euro

2023-11-10

W 2024 roku Burmistrz Wenecji, Luigi Brugnaro planuje przeprowadzić eksperyment polegający na wprowadzeniu limitu liczby turystów. Ograniczenia mają zostać wprowadzone w sezonie, kiedy…

Nowe egzotyczne kierunki wakacyjnych wyjazdów z wylotem z Polski w 2024 roku

2023-11-10

Jakie nowe atrakcje biura podróży przygotowały na kolejny letni sezon wakacyjny?

Turystyka
Twierdza Srebrna Góra w trakcie przebudowy, fot. Twierdza Srebrna Góra sp. z o.o.

Jeszcze w tym roku zakończy się największy remont Twierdzy w Srebrnej Górze

2023-11-20

W ramach prac prowadzonych na terenie twierdzy od 2022 roku spółka Twierdza Srebrna Góra poszerza ofertę kulturalną i turystyczną tego miejsca. Obecnie jedynie około…

Habicht na skale pośród różowych kwiatów

Lornetka Swarovski Optik Habicht 8×30 W – dla amatorów przyrody i taktycznych Janków

2023-11-19

Z mojego doświadczenia wynika, że najprostszą rzeczą w obserwacji przyrody jest spłoszenie obiektu obserwacji. Reszta to pikuś, bo jak nie ma co obserwować, to można wrócić do domu i odpalić grę w czołgi.…

Twierdza Srebrna Góra w trakcie przebudowy, fot. Twierdza Srebrna Góra sp. z o.o.

Jeszcze w tym roku zakończy się największy remont Twierdzy w Srebrnej Górze

2023-11-20

W ramach prac prowadzonych na terenie twierdzy od 2022 roku spółka Twierdza Srebrna Góra poszerza ofertę kulturalną i turystyczną tego miejsca. Obecnie jedynie około…

Szafran uprawny (Crocus sativus)

Jesienna forma turystyki we Włoszech: tradycyjne zbiory szafranu

2023-11-13

We włoskim zagłębiu szafranu, zwanego też czerwonym złotem – Abruzji – rozpoczęły się tradycyjne, coroczne zbiory stanowiące atrakcję turystyczną regionu. W trzynastu…

Airbnb wspiera Domus Polonorum

2023-10-06

Airbnb przekazuje Domus Polonorum – organizacji opiekującej się zabytkami kultury w Polsce – 40 000 dolarów na rzecz wsparcia zrównoważonej turystyki historycznej…

Bałkany na 4 kółkach – recenzja

2021-05-06

Chrowacja, plaże, Dubrownik –  to pierwsze skojarzenia ze słowem „Bałkany” dla większości ludzi. Ale to znacznie więcej niż jedno ikoniczne miasto, czy nawet kraj. To prawdziwa…

Greyman Jacket – recenzja miejskiej kurtki od Helikon-Tex

2023-09-18

Idea „szarego człowieka” na dobre zagościła w katalogach czołowych producentów. Nie wyróżniająca się w tłumie, jednocześnie nieodbiegająca praktycznością od ubioru wojskowego – tak można opisać zadanie,…

Kurtka zimowa Helikon-Tex Husky

2021-03-16

Dla służb mundurowych i nie tylko Siły zbrojne od lat wyznaczają nowe trendy w uzbrojeniu i wyposażeniu żołnierzy. Korzystają z tego też zwykli użytkownicy, bowiem wynalazki…

Victorinox Venture i Venture Pro – bushcraftowe noże ze Szwajcarii

2023-08-02

Victorinox, znany producent oficerskich scyzoryków, wprowadza do oferty dwa noże full-tang ze stali Sandvik 14C28N – Venture i Venture Pro. Cechują się ostrzem…

System odciążeniowy do plecaków Maporto – IWA OutdoorsClassic 2023

2023-03-22

Maporto Relief Set Carrying System to specjalny system odciążeniowy, przekazujący całą masę plecaka na biodra i sprowadzający szelki jedynie do funkcji utrzymywania plecaka w pionie.…

Samochodem przez USA: Z LA do Teksasu, cz. 3 – Bombay Beach

2023-11-14

Do zachodu słońca zostało nam jeszcze kilka godzin. Zastanawiamy się nad dalszą częścią dnia. Do wyboru mamy pojechać do centrum Palm Springs, albo nad Jezioro Salton…

Szafran uprawny (Crocus sativus)

Jesienna forma turystyki we Włoszech: tradycyjne zbiory szafranu

2023-11-13

We włoskim zagłębiu szafranu, zwanego też czerwonym złotem – Abruzji – rozpoczęły się tradycyjne, coroczne zbiory stanowiące atrakcję turystyczną regionu. W trzynastu…

Ośrodek Vysoke Tatry

Sezon narciarski za pasem. Rozpoczęto naśnieżanie stoków w Niżnych Tatrach i Tatrach Wysokich

2023-11-19

Z początkiem października ruszyła sprzedaż karnetów narciarskich, a od połowy listopada zaczęto naśnieżanie słowackich stoków. Sezon narciarski w ośrodku Jasná i w Tatrach Wysokich już za chwilę…

Święto Szczytów: Krakowski Festiwal Górski początkiem grudnia 2023

2023-11-14

W pierwszy weekend grudnia, w samym sercu Małopolski odbędzie się coroczne święto dedykowane wszystkim miłośnikom i entuzjastom świata wspinaczki, czyli Krakowski Festiwal Górski.

Twierdza Srebrna Góra w trakcie przebudowy, fot. Twierdza Srebrna Góra sp. z o.o.

Jeszcze w tym roku zakończy się największy remont Twierdzy w Srebrnej Górze

2023-11-20

W ramach prac prowadzonych na terenie twierdzy od 2022 roku spółka Twierdza Srebrna Góra poszerza ofertę kulturalną i turystyczną tego miejsca. Obecnie jedynie około…

Wenecja stawia na ratunek za 5 euro

2023-11-10

W 2024 roku Burmistrz Wenecji, Luigi Brugnaro planuje przeprowadzić eksperyment polegający na wprowadzeniu limitu liczby turystów. Ograniczenia mają zostać wprowadzone w sezonie, kiedy…

Samochodem przez USA: Z LA do Teksasu, cz. 3 – Bombay Beach

2023-11-14

Do zachodu słońca zostało nam jeszcze kilka godzin. Zastanawiamy się nad dalszą częścią dnia. Do wyboru mamy pojechać do centrum Palm Springs, albo nad Jezioro Salton…

Wenecja stawia na ratunek za 5 euro

2023-11-10

W 2024 roku Burmistrz Wenecji, Luigi Brugnaro planuje przeprowadzić eksperyment polegający na wprowadzeniu limitu liczby turystów. Ograniczenia mają zostać wprowadzone w sezonie, kiedy…

buty merrell nova 3 tactical mid wp podczas wędrówki górskiej

Buty Merrell Nova 3 Tactical Mid WP – taktyczne z nazwy, turystyczne z powołania

2023-10-22

Firma Merrell to popularny amerykański producent obuwia i odzieży outdoorowej. Historia marki rozpoczęła się w latach 80. XX w. i od samego początku jej istnienia…

Nóż Condor Tool & Knife Mountain Pass Carry

2023-10-03

W ostatnich miesiącach – a może nawet latach – podczas każdego leśnego wypadu towarzyszyły mi noże rodzimych wytwórców ostrości lub produkcyjniaki przez nich przerobione.…

Bałkany na 4 kółkach – recenzja

2021-05-06

Chrowacja, plaże, Dubrownik –  to pierwsze skojarzenia ze słowem „Bałkany” dla większości ludzi. Ale to znacznie więcej niż jedno ikoniczne miasto, czy nawet kraj. To prawdziwa…

Przerwa w podróży

2021-03-23

W przedostatni weekend września, parę kilometrów od Starego Sącza, odbył się Adventure Van Overland Trophy 2020. Była to druga już impreza z tej serii. Zeszłoroczny…

Człowiek
Habicht na skale pośród różowych kwiatów

Lornetka Swarovski Optik Habicht 8×30 W – dla amatorów przyrody i taktycznych Janków

2023-11-19

Z mojego doświadczenia wynika, że najprostszą rzeczą w obserwacji przyrody jest spłoszenie obiektu obserwacji. Reszta to pikuś, bo jak nie ma co obserwować, to można wrócić do domu i odpalić grę w czołgi.…

Helikon-Tex przedstawia SAS Smock

2023-11-16

Helikon-Tex wprowadza do oferty zapowiadaną nowość – kurtkę SAS Smock, wykoną w całości z autorskiej tkaniny DuraCanvas. Nowoczesny krój połączono z klasycznymi rozwiązaniami wojskowego…

Helikon-Tex przedstawia SAS Smock

2023-11-16

Helikon-Tex wprowadza do oferty zapowiadaną nowość – kurtkę SAS Smock, wykoną w całości z autorskiej tkaniny DuraCanvas. Nowoczesny krój połączono z klasycznymi rozwiązaniami wojskowego…

Nowości Nite-Ize w SpecShop

2023-11-09

Sklep SpecShop przedstawia nowości Nite-Ize w swojej ofercie. Wśród nich latarki czołowe, lampa kempingowa i wodoszczelna saszetka.

Torba Carryall Backup – czy da radę na plaży?

2023-10-28

Nie będę ukrywał: nigdy nie byłem zwolennikiem toreb w codziennym użyciu. Zawsze preferowałem wygodę plecaka niż przerzucony przez ramię worek, zwłaszcza przy ładownicy na pasku…

prezentacja ostrza leatherman arc

Leatherman ARC już dostępny w sprzedaży

2023-10-19

Po prawie 5 latach pracy, na sklepowe półki trafił nowy multitool marki Leatherman – ARC. Jak twierdzi producent, jest to najbardziej zaawansowany z dotychczasowych produktów…

Siłownia zamiast lasu, czyli jak zimą przygotować się na wiosnę

2021-12-26

Spadło trochę śniegu, spadły temperatury, spadła motywacja do wychodzenia w teren. To normalne, że zmarzluchy zimą siedzą w domu i… Zresztą sami dobrze wiecie. Dziś…

Szafran uprawny (Crocus sativus)

Jesienna forma turystyki we Włoszech: tradycyjne zbiory szafranu

2023-11-13

We włoskim zagłębiu szafranu, zwanego też czerwonym złotem – Abruzji – rozpoczęły się tradycyjne, coroczne zbiory stanowiące atrakcję turystyczną regionu. W trzynastu…

Gotowanie w terenie, poziom 2: Kucharz – ciepłownik

2022-12-25

Ostatnio pisaliśmy o pichceniu w garnkach, na kuchence gazowej, z użyciem głównie „gotowców”. Dziś pójdziemy o krok dalej. Zostawiamy palnik gazowy w domu, polegamy na ogniu. Nadal…

Bayonet.pl – 10 lat polskiej marki

2023-05-12

15 maja firma Bayonet.pl obchodzi swoje 10-lecie. Produkuje pasy z oryginalnymi klamrami AustriAlpin Cobra i jest ich oficjalnym dystrybutorem. W poniższym artykule zawarto…

Antyprzekłuciowe rękawice Mechanix dostępne w sklepie Militaria.pl

2023-03-08

W sklepie Militaria.pl dostępne są antyprzekłuciowe rękawice ochronne Mechanix Durahide Leather Needlestick Law Enforcement. Rękawice wyłożone są materiałem z włóknem szklanym, wykonanym w technologii ArmorCore,…

ustnik bukłaka source

Systemy hydracyjne i bukłaki Source – działaj na mokro

2022-11-24

O tym, jak ważna dla życia jest woda, powiedziano już chyba wszystko. Problem tkwi gdzie indziej – regularne spożywanie tlenku diwodoru…

HAIX Black Eagle Air low – buty dla medyków

2022-10-17

Jestem ratownikiem medycznym oraz pielęgniarzem, aktualnie swoją codzienną praktykę zawodową wykonuję przede wszystkim w ramach Zespołów Ratownictwa Medycznego (ZRM) oraz w Zespołach Wyjazdowych w prywatnej…

Habicht na skale pośród różowych kwiatów

Lornetka Swarovski Optik Habicht 8×30 W – dla amatorów przyrody i taktycznych Janków

2023-11-19

Z mojego doświadczenia wynika, że najprostszą rzeczą w obserwacji przyrody jest spłoszenie obiektu obserwacji. Reszta to pikuś, bo jak nie ma co obserwować, to można wrócić do domu i odpalić grę w czołgi.…

MiniFinder Rex – lokalizator GPS dla czworonogów

2023-10-09

MiniFinder Rex to lokalizator GPS umieszczany na obroży psa. Śledzi jego pozycję na bieżąco, wskazując położenie w dedykowanej aplikacji mobilnej.

Ars ignem – sztuka ognia. Niech staną się płomienie!

Wielu sądzi, że trudne jest tylko rozpalenie ognia, a podtrzymywanie go i użytkowanie później to już prosta rzecz. Wystarczy nawrzucać patyków i będzie się paliło. Jakże bardzo się mylą… Ogień trzeba zrozumieć i jest w tym coś z magii, wiedzy tajemnej… albo po prostu fizyki.

Wstęp

Całość materiału, który właśnie zaczynasz czytać, jest oparta na moich własnych doświadczeniach, zebranych podczas zajęć terenowych z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Niezależnie od wieku, większość nieobeznanych z płomieniami popełnia te same błędy. Niestety, nie starają się również „zrozumieć ognia”. Ogień jest bowiem żywą istotą – musi jeść i oddychać. To motto przyjmujemy za punkt wyjścia.


Wszystkie narzędzia przydatne przy ognisku – nóż, toporek, saperka, piła, krzesiwo, zapałki

Warunki

Zima jest świetnym – bo stawiającym nas przed wyzwaniem – momentem do uczenia się, jak operować ogniem. Nie tylko wilgotne drewno utrudnia rozpalenie ogniska. Utrudnieniem są głównie warunki, w jakich staramy się podtrzymać płomienie. Chłód i wilgoć, czasem mocny wiatr nie sprzyjają ognistym duchom, przyduszają je. Naszym zadaniem jest zaradzić temu. Również podłoże stanowi przeszkodę. Zmarznięta ziemia pod wpływem żaru „puszcza” i zamienia się w błoto, w którym toną nasze wysiłki. Wydziela też parę wodną, która tłumi płomienie i żar. Drewno wokół nas jest zmarznięte oraz pokryte szadzią i śniegiem. To oznacza, że wraz z nim podajemy Dziadkowi* wodę, w której on się topi. Jeśli przy tym karmimy go nieumiejętnie, nie mamy szans na to, żeby szybko i sprawnie rozpalić przyjemne płomienie.


Czasem trzeba rozpalić ogień zaraz po deszczu, na śniegu, albo w innych, podobnie niesprzyjających warunkach. W takiej sytuacji, nie należy zbierać drewna wprost z podłoża. Szczególnie, jeśli jest nim ściółka leśna, z pewnością będzie bardzo wilgotne

* ”Dziadkiem” ogień nazywają rdzenni Amerykanie i zachęcam Was, Drodzy Czytelnicy/Czytelniczki, żebyście przyswoili sobie kilka „indiańskich” zasad dotyczących obchodzenia się z tym żywiołem. Wcale nie trzeba traktować ich w kategoriach metafizycznych. Po prostu niosą ze sobą mądrość wypływającą z tysięcy lat życia w świadomym uzależnieniu od ognia. Mądrość, która w europejskim, industrialnym, miejskim środowisku, została zwyczajnie zapomniana.
To właśnie według przodków Siedzącego Byka i Geronimo ogień jest żywą istotą. Należy też do najstarszych duchów opiekuńczych, które traktuje się z szacunkiem. Budzący się płomień trzeba przywitać, a gasnący – pożegnać. Jedzenie należy mu podawać, a nie rzucać jak psu. Nie wolno obrażać Dziadka, wrzucając w ogień śmieci albo gasząc go przez oddawanie moczu lub uderzanie płachtą.

Bez metafizyki

Pomyślmy przez chwilę. Nie palić śmieci… No tak, diabli wiedzą, jakie świństwo wrzucasz w płomienie, nad którymi za chwilę będziesz piekł jedzenie. Chcesz, żeby te opary wgryzały się w Twoją kiełbaskę? Chcesz nimi zatruwać środowisko? Nie sikać na ogień… A co, lubisz skwierczące iskry wyskakujące wprost na Twoje spodnie albo podskakujące do wysokości rozporka? Struga moczu nie gasi ognia tak szybko i sprawnie, jak łopata piachu albo pół wiaderka wody. Gaszenie uderzaniem płachtą? Wspaniały sposób na to, żeby ogień się bardziej rozprzestrzenił. Podmuch wywołany machnięciem rozwiewa płomienie na boki, zamiast je gasić. I w końcu rzucanie opału. Wbrew pozorom jest to prawdopodobnie najważniejsza umiejętność. Odpowiednie układanie opału gwarantuje, że ognisko będzie się paliło tak, jak chcemy. Rzucając opał przyduszamy ogień i tworzymy zagrożenie pożarowe. Zawsze jakieś płonące głownie mogą wylecieć z paleniska, jakiś snop iskier może pójść na ściółkę lub między suche igły sosnowe…


W tak wykopanym dołku, Dziadek na pewno się zadusi…

Podstawa

Na jakiej bazie rozpalamy ogień? O tym już pisaliśmy we wcześniejszych materiałach dotyczących tego żywiołu. Tutaj linki: Żar i płomień: jak rozpalać, utrzymywać i używać ognia oraz Zabójczy zbawca. Podstawa dla ogniska powinna być solidna i niepalna, na przykład grunt pozbawiony ściółki, a jeszcze lepiej skała. Czasem jednak ten grunt jest mokry albo zamarznięty. Wtedy potrzebujemy jakiejś dodatkowej platformy, która oddzieli nam ognisko od ziemi. Można ją wykonać z drewna, najlepiej solidnych kawałków drewna liściastego. Platformę możemy ułożyć w taki sposób, że ułatwi nam rozpalanie ognia. Wystarczy, żebyśmy zapewnili sobie dostęp do rozpałki od spodu. W miarę palenia ognia podstawa będzie się powoli rozżarzać i spalać powolutku. Jeśli dobrze dobierzemy grubość kawałków drewna, ziemia będzie dobrze podsuszona, a nasze ognisko wystarczająco rozżarzone, żeby nie zacząć gasnąć, kiedy platforma się wypali do końca.


Platforma z drewna oddziela rozpałkę od mokrego podłoża

Osłona

Czynnikiem często utrudniającym skuteczne rozpalenie i bezpieczne podtrzymanie ognia jest wiatr. Najlepiej byłoby przy wietrze w ogóle nie zaczynać ogniska. Pewną zasłonę od wiatru daje już dobry talerz ogniowy, ale to jeszcze mało. Bardzo przydatna jest kurtyna, czyli ekran lub zasłona ogniowa. Budujemy ją po prostu wbijając w ziemię kołki i układając kolejne patyki w taki sposób, żeby powstała ścianka osłaniająca ognisko od wiatru. Plusem jest to, że taka ścianka nieco odbija ciepło w naszą stronę. Jeśli to możliwe, dobrze jest „zagęścić” ją gałęziami z listowiem lub igliwiem od zewnątrz. Proszę jednak, nie ścinajcie żywych gałęzi tylko po to, żeby zasłona była troszeczkę lepsza.


Dokładnie takiego rozwiewania ogniska chcemy uniknąć

Dobry talerz

No właśnie, co to właściwie znaczy „dobry talerz”? Doświadczenie uczy, że samo to określenie jeszcze niewiele mówi. I dlaczego talerz, a nie misa na przykład? Ano dlatego, że misa w samym swoim założeniu jest głęboka, a dobry talerz ogniowy nie. Chyba, że jest naprawdę duży. Osobiście proponuję stosunek szerokości do głębokości 5 do 1-1,5. Oznacza to, że jeśli Wasze miejsce ogniskowe ma średnicę 50 cm (takie spokojne, przyjemne, uniwersalne ognisko do gotowania), to w najgłębszym miejscu wykop powinien mieć nie więcej niż 10 do 15 centymetrów. I dno opadające od krawędzi do środka pod bardzo łagodnym kątem. Wielokrotnie widziałem, jak ktoś kopał dołek głęboki, ale bardzo mały – bardziej przypominało to norę niż talerz lub choćby misę. W takiej sytuacji ogień nie oddycha, więc nie ma jak żyć. Ściany takiego wykopu blokują dostęp powietrza, a opał dokładany od góry dodatkowo jeszcze przydusza Dziadka. Nawet samo rozpalenie tam ognia może być bardzo trudne. Ognisko ma szansę się żarzyć, ale nie da nam ani płomieni, ani szczególnie dużo ciepła.


Dołek do duszenia Dziadka. Nie będzie miał jak oddychać


Dobrze zrobiony talerz ogniowy daje Dziadkowi wystarczającą przestrzeń życiową. Może oddychać pełną piersią

Oczywiście nie twierdzę, że nie da się palić ognia w wąskim, głębokim dołku. Pewnie, że się da i takie techniki mają swoje przydatne zastosowania, ale sądzę że to materiał na osobny artykuł. Tak samo, jak celowe utrzymywanie przyduszonego ognia. Książkę można o tym napisać.

Dieta to nie wszystko

Dziadka trzeba żywić w odpowiedni sposób, żeby miał dokładnie tyle sił, ile potrzebuje. O „diecie” dla niego bardziej szczegółowo pisaliśmy tutaj: Żar i płomień: jak rozpalać, utrzymywać i używać ognia, od rozdziału „Opał”. Teraz musimy się zastanowić nad sposobem jej serwowania. „Jedzenie” nie może utrudniać oddychania. To podstawowa zasada. Nie powinno być mokre ani nie może przyduszać płomieni. Dbamy o to, żeby płomienie miały dostęp powietrza. Co ważniejsze i często niezrozumiałe: jeżeli kładziemy opał płasko na palenisku, przewiew zostaje zahamowany i ogień gaśnie. Pomiędzy patykami muszą pozostawać „luzy”, czyli wolne przestrzenie, w które będzie się dostawało powietrze. Dlatego tak wspaniałymi układami ogniska są watra i studnia. Gwarantują ogniowi możliwość „oddychania”. Najlepszą poradą, jaką mogę dać, jest układanie podłużnych kawałków drewna – najczęściej będą to patyki lub odcinki gałęzi – pod kątem 45 stopni (lub większym) do podłoża, na którym pali się ogień. Dokładnie na tym polega ustawianie watry.


Rozpałka ułożona a’la watra, gałązki ustawione pod dużym kątem do podłoża. Płaski kamień spełnia funkcję platformy, oddzielającej od mokrego podłoża

„Respirator” dla Dziadka

Wiemy już, że Dziadek potrzebuje oddechu. Jak mu go zapewnić? Dlaczego wąski, głęboki dołek nie jest dobry? Pomyślmy: z jakich kierunków może do płomieni dopływać powietrze? Z góry? Nie, bo przecież rozgrzewa się i ucieka właśnie w górę. Na tej zasadzie działają balony. Od dołu? To znaczy z gleby, tak? Dalszy komentarz chyba nie jest potrzebny… Zatem zostaje jeden kierunek: z boku. Jeżeli blisko samego ognia będą się znajdowały nieprzepuszczalne ściany ziemi, powietrze nie dotrze do ognia. Tak samo jest w wyżej opisanym przypadku płasko ułożonego opału. Kierunek boczny jest zablokowany, tlen nie ma dostępu do ognia. Z tej przyczyny dobry talerz ogniowy jest relatywnie płaski. Zapewnia dopływ powietrza ze wszystkich stron. I ułatwia nam dmuchanie w palenisko, jeśli chcemy podsycić ogień siłą własnych płuc. Tak, dmuchać powinniśmy po ziemi, poziomo, w żar, a nie w płomienie.


Ziemię wybraną z dna talerza odkładamy na bok, w miejsce gdzie nikt jej nie rozdepcze. Później posłuży nam do przysypania wypalonego żaru

Kąt i wysokość

Uwierzcie mi, wielokrotnie widziałem sytuację, w której ktoś nawrzucał płasko jako rozpałkę niewielkie gałązki i zastanawiał się, dlaczego to nie chce „złapać” ognia. A potem, kiedy już objaśniłem, czemu się nie rozpala, nadal nie poprawił błędu, tylko tak samo układając opał marudził, że nie może zagotować wody. Że ogień „nie działa”. No bo jak ma działać, skoro mu się przeszkadza? Zasada jest prosta: im większy jest kąt pomiędzy podłożem a długością opału, tym większe uzyskujemy płomienie. Zmniejszając tę proporcję uzyskujemy więcej żaru. Spójrzcie na poniższe zdjęcia, do których specjalnie przygotowywałem szczapy podobnej wielkości.


Kolejna dobrze (ukośnie) ułożona rozpałka. Tym razem widać korę brzozową i wyraźną „bramę” dla iskry, czy też po prostu zapałki

Należy pamiętać o jeszcze jednej zasadzie: grawitacja, chociaż jest powszechnym ciążeniem, nie działa na ogień. On przed nią ucieka najszybciej jak może, czyli zawsze w górę, niemal zaprzeczając grawitacji. Dlatego, jeżeli ma dokąd wędrować, szybciej się rozprzestrzenia. I tak, chcemy żeby się rozprzestrzenił. Po tym kawałku drewna, który właśnie mu podaliśmy, i nigdzie dalej. Zróbcie sobie eksperyment. Zapalcie zapałkę i obserwujcie, jak będzie się zachowywał płomień, kiedy ułożycie ją pod różnymi kątami. W ognisku panują te same zasady, tylko w większej skali.


Nieraz widziałem tak – to znaczy płasko – ułożoną rozpałkę. Pewnie, że w końcu się zapali, ale trzeba się namęczyć. Po co to komu? 

Naukowo rzecz biorąc, ogień jest koincydencją, czyli współwystępowaniem kilku różnych zjawisk chemicznych i fizycznych w jednym miejscu i czasie. Przede wszystkim jest to emisja promieniowania cieplnego oraz światła, czyli dwóch form energii zupełnie od grawitacji niezależnych.

„Płaskość” i wysokość

Czy zatem niemożliwe jest rozpalenie większego płomienia – nadającego się do gotowania – jeżeli ułożymy opał równolegle do podłoża? Nie, nie jest to niemożliwe. Przykładem (jednym z wielu) takiego układu ognia jest studnia. W tym przypadku kawałki opału leżą poziomo, ale są oddzielone od siebie o grubość poprzedniej warstwy. Dzięki temu pozostają pomiędzy nimi luki, w które dostaje się powietrze, a Dziadek ma zapewnioną „przestrzeń życiową”.


Grubsze patyki ułożone w kształt studni, czyli układu ogniska w którym opał leży płasko. Drobniejsze patyczki symbolizują rozpałkę, którą wkłada się od góry oraz pomiędzy „piętra” studni i podpala od dołu

Problem z wilgocią

Zimowe – ale też często wiosenne i jesienne – warunki powodują, że trudno jest o suche drewno. I nie trzeba być „bushcraftowym szamanem level master”, żeby wiedzieć, jak ten problem rozwiązać. Wystarczy trochę fizyki. Co jest najskuteczniejszym (nie twierdzę że najszybszym) czynnikiem powodującym schnięcie materiału? Cyrkulacja i ruch powietrza. Zauważcie, że nie wszystkie dmuchawy służące do suszenia rąk mają wbudowaną grzałkę. Nie, nie zaczynajcie się zastanawiać, jak w lesie zasilić suszarkę do włosów. Po prostu poszukajcie drewna, które „wisi” lub swobodnie stoi na powietrzu. Suche gałęzie, które nie odpadły z drzew. Drzewka, które w cieniu większych kuzynów uschły, a jeszcze się nie przewróciły. Powalone drzewa, które leżąc wciąż opierają się na własnych gałęziach. Wszystko to, co nie ma kontaktu z mokrym gruntem.


Takie wciąż wiszące na drzewie gałązki, zawsze niemal są suchsze niż całe otoczenie


Czasem trafia się taki prezent od Matki Natury. Ułamany konar, który nie wiadomo jak długo już schnie wisząc na jakimś drzewie

Nadal nie chce się palić

Oczywiście, że nie chce, bo z wierzchu jest mokre bądź wilgotne, może pokryte szronem. Ale tu z pomocą przychodzi nam siekierka bądź solidny nóż. Drewno owszem, nasiąka wodą, ale bardzo, bardzo powoli. A im głębiej pomiędzy warstwy, tym mniej jest owej wody. Wniosek? Niejeden kawałek drewna wystarczy rozłupać, żeby dostać się do suchego opału, który podtrzyma ogień do czasu, kiedy zewnętrzna warstwa wyschnie i też się zajmie. Samo rozłupanie na pół może nie wystarczyć. Natomiast szczapy „na cztery” albo wycięte ze środka grubszego kawałka niemal na pewno rozwiążą problem braku suchego drewna. I tu dodatkowa sztuczka. Kiedy już masz te szczapy gotowe, układaj je w ogniu pod większym kątem do podłoża. Dzięki temu strzelające płomienie szybciej wysuszą kolejne kawałki drewna. To logiczne: mokra powierzchnia dostaje się pod działanie ciepła oraz ciągu w górę. Woda szybciej odparowuje.


Rozłupać kawał drewna można nie tylko toporkiem, ale również nożem. Wystarczy sobie pomóc czymkolwiek w drugiej ręce. Oczywiście odradzam używanie kamienia…


Wewnątrz rozłupanego drewna iglastego, szczególnie na sękach, trafiają się kawałki przesycone żywicą. To kolejny prezent od Matki Natury. Żywica świetnie się pali nawet jeśli jest wilgotna

Zakończenie

Czy coś jeszcze pominąłem? Oczywiście, że tak. Z pewnością całe mnóstwo zagadnień. Ars ignem to temat, na który niejedna książka już powstała. Po prostu nie zamierzam pisać kolejnej. Ale mam nadzieję, że ten materiał, po serii eksperymentów, które sami przeprowadzicie w terenie, pomoże Wam zrozumieć Dziadka Ognia i dogadać się z nim tak, żeby zrobił to, o co go prosicie. Spodziewajcie się większej ilości „ogniowych” porad, a na razie do zobaczenia w następnym materiale.


Nagroda za „trudy” i wykorzystanie mózgu przy rozpalaniu ognia. Urocze ognisko ocieplające nastrój biwaku

Napisy końcowe

Dziękuję bardzo serwisowi specshop.pl oraz Crag Sportowi, dystrybutorowi produktów Gerber, za dostarczenie części sprzętu użytego przy produkcji materiału. Udział wzięli:

Historia jednego ogniska


Zaczynamy


Wyższa nieco część platformy może nam posłużyć jako podpora do skośnego ułożenia podpałki


Rozpałka a’la watra na kamiennej platformie w bardzo bezpiecznym miejscu – na rzecznej łasze. Obok patyki przygotowane do dalszego palenia. Jako hubka ułożony puch z pałki wodnej


Dzięki sporym przestrzeniom pomiędzy patykami i korą brzozową (niewidoczna na zdjęciu, ale uwierzcie mi, była tam), ogień rozprzestrzenia się po gałązkach bardzo szybko


Buchające płomienie natychmiast zapalają suche igliwie, przez co strzelają jeszcze wyżej


Paląc się całkiem już gwałtownie, cała podpałka po prostu zawala się do wnętrza ognia. Nie panikować, pozwolić jej na to, o to nam chodzi.


Rozpałka wytworzyła na tyle dużo drobnego żaru, że kilkanaście sekund później, możemy już dołożyć grubsze patyki


Zaraz po podłożeniu opału, ogień nieco przygasa. Nie należy dokładać więcej, tylko upewnić się że ma czym oddychać i chwilkę poczekać.


Jeżeli tylko drewno jest wystarczająco suche, już kilkanaście sekund później cieszymy się widokiem coraz żywiej strzelających płomieni

Sprawdź podobne tematy, które mogą Cię zainteresować

Komentarze

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.

Dodaj komentarz

X