Przejdź do serwisu tematycznego

Sport

XXIV Dni Lajtowe w Zakopanem już 9 listopada! Wywiad z Bogusławem Magrelem

2024-10-03

W dniach 9-11 listopada 2024 roku w Zakopanem odbędzie się XXIV edycja festiwalu Dni Lajtowe, organizowanego przez Polski Klub Alpejski. Wydarzenie bogate będzie…

Helikon – Tex dry bag, czyli suchy prowiant na dnie morza

2024-10-01

Podróżując w nieprzewidywalnych warunkach, takich jak góry, jeziora, rzeki czy otwarte morze, bardzo ważne jest, aby zapewnić ochronę naszym suchym przedmiotom. Przemoczone…

Mistrzostwa Świata 2023 w Orientacji Precyzyjnej – relacja

2023-07-23

Początek wakacji to w tym roku intensywny okres w środowisku orienteeringowym. W lipcu odbyły się m.in. Mistrzostwa Czech oraz Mistrzostwa Świata w Orientacji Precyzyjnej, których gospodarzem również byli…

Fenix HM23 Runmaggedon – limitowana edycja lekkiej czołówki

2023-06-01

W sklepie Kolba dostępna jest lekka latarka czołowa Fenix HM23 limitowanej edycji Runmageddon. Miniaturowe urządzenie może być używane osobno bez opaski, wyposażone…

Buty motocyklowe Bates SP500 – recenzja

2021-04-06

Bates Footwear to producent specjalistycznego obuwia dla wojska, służb mundurowych i cywilnych zakładów produkcyjnych. Niedawno przedsiębiorstwo będące częścią grupy Wolverine Worldwide rozszerzyło…

Polaris RZR S 1000 EPS – Terenowa brzytwa

2021-03-23

A gdyby tak rzucić wszystko i wyjechać w przysłowiowe Bieszczady? Najlepiej w doborowym towarzystwie. Aby w pełni docenić otoczenie trzeba wpierw zjechać z asfaltu i zapuścić się w bezdroża. Przydałby…

ROMET

Rowery w świetnej promocji. Przoduje elektryczny ROMET

2024-05-08

Romet jest aktualnie największym polskim producentem rowerów. Oferuje szeroki wybór jednośladów z różnych popularnych kategorii. Ich oferta obejmuje rowery górskie, gravele,…

Mateusz Waligóra

Mateusz Waligóra – z poziomu morza na Mount Everest

2024-04-11

Kiedy Mateusz Waligóra, polski wspinacz, wyruszał na Mount Everest, postawił sobie za cel wspiąć się tam jedynie z użyciem siły swoich mięśni. Za nim…

Tatry

Podtopione szlaki w Tatrach. Niebiezpieczna sytuacja się utrzymuje

2024-08-26

W Tatrach panują obecnie wymagające warunki na szlakach, głównie za sprawą intensywnych opadów deszczu. Intensywne deszcze sprawiły, że szlaki są podtopione. Nawierzchnie wielu szlaków są mokre,…

Sen o lataniu – wprowadzenie do spadochroniarstwa

2021-05-08

Sen o lataniu towarzyszył człowiekowi od zarania dziejów. Już grecki mit o Dedalu i Ikarze pokazuje, jak bardzo oderwanie się od ziemi rozpalało wyobraźnię ludzi.…

Gdańsk

EkoKajak na Motławie. Darmowe pływanie za sprzątanie

2024-07-18

Przepis na udany dzień w Gdańsku? EkoKajak! Ta akcja wpisuje się już w Gdańsk na dobre: wystartowała w tym roku po raz czwarty. Gdański Ośrodek Sportu oferuje…

WOPR

Czy trzeba nosić kamizelkę nad morzem? WOPR apeluje

2024-07-11

Wakacje w pełni, a Polacy chętnie spędzają czas nad wodą, co skłoniło ratowników WOPR z Sopotu do zaapelowania o bezpieczeństwo. “Wykonanie tego zadania lub nie, może zdecydować…

Szerpowie Nadziei. Zbiórka na szczytny cel

2024-06-03

Czy będąc osobą z niepełnosprawnościami, można wyruszyć w Tatry i zdobywać szczyty? To możliwe, jednak trzeba liczyć na sprawdzonych pomocników. Szerpowie Nadziei organizują takie wyprawy. Uruchomili…

Chacaltaya

Chacaltaya – Znikający ośrodek narciarski

2024-05-15

Chacaltaya Ski Resort był znanym ośrodkiem narciarskim w Boliwii. Położony najwyżej ze wszystkich ośrodków na świecie, czyli na wysokości 5375 m, został zredukowany do ruiny…

Poradnik samoobrony – część 2

2021-05-18

W poprzednim odcinku  rozpocząłem cykl artykułów związany z szeroko rozumianą samoobroną. Poruszyłem wówczas aspekt prawny, przeanalizowałem sytuację niebezpieczną (próba kradzieży) i przedstawiłem kilka…

Poradnik samoobrony – część 1

2021-05-12

Kiedy słyszymy słowo samoobrona, zazwyczaj kojarzy nam się z walka związaną z obroną siebie, swoich bliskich lub dobra powierzonego nam pod opiekę. Rozszerzając…

XXIV Dni Lajtowe w Zakopanem już 9 listopada! Wywiad z Bogusławem Magrelem

2024-10-03

W dniach 9-11 listopada 2024 roku w Zakopanem odbędzie się XXIV edycja festiwalu Dni Lajtowe, organizowanego przez Polski Klub Alpejski. Wydarzenie bogate będzie…

Orla Perć

Żelazne Percie Tatr. Premiera przewodnika po Tatrach

2024-08-20

W najnowszym komunikacie prasowym Outdoor Magazyn przedstawił premierę nowego przewodnika po Tatrach. Przewodnik obfituje w opisy tras wraz z ich stopniem trudności i przewidywanym czasem…

Relaks

Floryda – Kennedy Space Center

2024-10-26

Właśnie wróciliśmy z kolejnej podróży po USA. Kolejnej w tym roku. Mam totalne zaległości w pisaniu. Do opisania została jeszcze Floryda odwiedzona w kwietniu. Obiecałem sobie,…

Spodnie OTP i UTP od Helikona: porównanie. Które portki wybrać?

2024-10-24

W dzisiejszym wpisie biorę na warsztat dwa najpopularniejsze modele spodni od firmy Helikon-Tex: Women’s UTP Resized oraz Women’s OTP. Porównuję wygodę, komfort, kolorystykę, zastosowanie,…

Butelki Wildo sposobem na awantury przy pakowaniu

2024-09-19

Mając w pamięci podobne doświadczenia z ubiegłego roku, oraz to, że dzieciaki miały (i mają nadal) fazę na posiadanie tych samych rzeczy, ale nie takich samych, wpadłem na pomysł,…

Gra Miejska Łowcy Beboków Katowice

Nowa gra miejska dla rodzin. Katowice poszukują „Beboków”

2024-02-29

Katowice są wyjątkowym, choć niedocenianym turystycznie miastem. Nowa gra miejska dla całych rodzin w Katowicach polegająca na poszukiwaniu figur “Beboków” może przyciągnąć do miasta…

Jak robić zdjęcia na wakacjach, żeby nie zapłacić grzywny? Poradnik

2024-05-30

Fotografowanie na wakacjach to nie tylko rejestrowanie pięknych widoków, ale także szacunek dla lokalnych zwyczajów, zasad i ochrony przyrody. Przestrzeganie tych wskazówek zapewni, że Twoje doświadczenia fotograficzne będą…

Jesień w lesie – co, gdzie i jak! Poradnik leśnego podglądacza

2023-10-09

Jesień stoi za progiem, a wraz z nią niesamowite możliwości obserwacji przyrody. Dziś trochę o tym jak i co można podglądać w tym niezwykle barwnym i intensywnym okresie…

Gra Miejska Łowcy Beboków Katowice

Nowa gra miejska dla rodzin. Katowice poszukują „Beboków”

2024-02-29

Katowice są wyjątkowym, choć niedocenianym turystycznie miastem. Nowa gra miejska dla całych rodzin w Katowicach polegająca na poszukiwaniu figur “Beboków” może przyciągnąć do miasta…

Patrol. Gra fabularna o wojnie w Wietnamie

2021-10-01

A gdyby móc się przenieść w lata 60. i samemu wziąć udział w największej wojnie na Półwyspie Indochińskim? Czy chcielibyście ruszyć do walki w ofensywie Tet? Poczuć na skórze wilgoć…

Recenzja książki Kremlowski Odwet – wojna hybrydowa w literaturze militarnej

2024-09-01

Kremlowski odwet Antoniego Langera to książka, która trzyma czytelnika w napięciu od pierwszej do ostatniej strony. Langer, znany z literatury militarnej, po raz kolejny udowadnia, że jest mistrzem…

okładka książki Norwegia oczami Łowców Zórz. Opowieści z dalekiej Północy

Norwegia oczami Łowców Zórz. Opowieści z dalekiej Północy

2023-08-22

Wikingowie, łososie, fiordy, zimno, trolle i zorze polarne to dość nieszablonowa drużyna skojarzeń odnoszących się do jednego kraju. Mowa rzecz jasna o Norwegii, której surowość…

rafy

Bielactwo rafy koralowej. Przyrodniczy cud świata zamiera

2024-08-29

Wybrzeża Hurghady znane są z dużych obszarów rafy koralowej, łatwo dostępnej dla turystów. Niektóre obszary raf- do tej pory mieniących się pełną gamą niespotykanych…

Pogoda na wrzesień

Zaplanuj sobie urlop. Jaka pogoda na wrzesień?

2024-08-28

Pogoda na najbliższe dni zapowiada się upalnie. Mimo prognozy, że dopiero od dzisiaj fala gorąca zacznie do nas wracać, już wczoraj mogliśmy nacieszyć się…

Spodnie OTP i UTP od Helikona: porównanie. Które portki wybrać?

2024-10-24

W dzisiejszym wpisie biorę na warsztat dwa najpopularniejsze modele spodni od firmy Helikon-Tex: Women’s UTP Resized oraz Women’s OTP. Porównuję wygodę, komfort, kolorystykę, zastosowanie,…

Helikon-Tex Gunfighter. Softshell w góry i na mazury

2024-10-24

Softshell, który miał posłużyć mi głównie do testów (ja i odzież outdoorowa?!) stał się moją główną jesienną odzieżą wierzchnią. Jest ogólnie przyjemny dla oka i ciała,…

Floryda – Kennedy Space Center

2024-10-26

Właśnie wróciliśmy z kolejnej podróży po USA. Kolejnej w tym roku. Mam totalne zaległości w pisaniu. Do opisania została jeszcze Floryda odwiedzona w kwietniu. Obiecałem sobie,…

rafy

Bielactwo rafy koralowej. Przyrodniczy cud świata zamiera

2024-08-29

Wybrzeża Hurghady znane są z dużych obszarów rafy koralowej, łatwo dostępnej dla turystów. Niektóre obszary raf- do tej pory mieniących się pełną gamą niespotykanych…

Turystyka

Floryda – Kennedy Space Center

2024-10-26

Właśnie wróciliśmy z kolejnej podróży po USA. Kolejnej w tym roku. Mam totalne zaległości w pisaniu. Do opisania została jeszcze Floryda odwiedzona w kwietniu. Obiecałem sobie,…

Spodnie OTP i UTP od Helikona: porównanie. Które portki wybrać?

2024-10-24

W dzisiejszym wpisie biorę na warsztat dwa najpopularniejsze modele spodni od firmy Helikon-Tex: Women’s UTP Resized oraz Women’s OTP. Porównuję wygodę, komfort, kolorystykę, zastosowanie,…

Floryda – Kennedy Space Center

2024-10-26

Właśnie wróciliśmy z kolejnej podróży po USA. Kolejnej w tym roku. Mam totalne zaległości w pisaniu. Do opisania została jeszcze Floryda odwiedzona w kwietniu. Obiecałem sobie,…

Tasmania: czy warto tłuc się tak daleko?

2024-10-22

Tasmania leżąca u południowych wybrzeży Australii to miejsce, które z roku na rok przyciąga coraz większą uwagę podróżników. Czy jednak mieszkając w Europie, opłaca się poświęcić…

hotel

Co można zabrać z pokoju hotelowego? Podróżniczka wyjaśnia

2024-08-20

Aleksandra Najda, popularna podróżniczka z mediów społecznościowych, opublikowała film, w którym szczegółowo omawia, co można, a czego nie wolno zabierać z pokoju hotelowego. W swoim nagraniu odpowiada na pytanie,…

hamak

Turyści na gapę. Czy spanie w terenie jest legalne?

2024-07-24

Turyści są coraz to kreatywniejsi. Coraz częściej rozbijają namioty i hamaki w miejscowościach turystycznych, przede wszystkim w okolicach plaży. Trudno im się dziwić- ceny noclegów są coraz…

Spodnie OTP i UTP od Helikona: porównanie. Które portki wybrać?

2024-10-24

W dzisiejszym wpisie biorę na warsztat dwa najpopularniejsze modele spodni od firmy Helikon-Tex: Women’s UTP Resized oraz Women’s OTP. Porównuję wygodę, komfort, kolorystykę, zastosowanie,…

Bałtyk

“Czeska Chorwacja”. Bałtyk doceniony za granicą

2024-08-21

Turyści zza granicy z roku na rok coraz bardziej doceniają nasze polskie miejscowości jako kierunek na wakacje lub citybreak. Nie zdziwi nikogo, że najliczniejszą grupą…

Samochodem przez USA: Z LA do Teksasu, cz. 20: Capitol Reef

2024-08-29

Noc spędziliśmy zaraz przy miasteczku Torrey, w zasadzie na samym wjeździe do Parku Narodowego Capitol Reef. To już ostatni Park Narodowy na naszej trasie, ale tym…

Samochodem przez USA: Z LA do Teksasu, cz. 19: Bryce Canyon

2024-08-20

Kolejnego dnia rano, budzimy się i wyglądamy za okno. Piękne słońce, niemalże bezchmurne niebo. Idealny dzień na następną przygodę. Kierunek Bryce Canyon, z Page…

Floryda – Kennedy Space Center

2024-10-26

Właśnie wróciliśmy z kolejnej podróży po USA. Kolejnej w tym roku. Mam totalne zaległości w pisaniu. Do opisania została jeszcze Floryda odwiedzona w kwietniu. Obiecałem sobie,…

Tasmania: czy warto tłuc się tak daleko?

2024-10-22

Tasmania leżąca u południowych wybrzeży Australii to miejsce, które z roku na rok przyciąga coraz większą uwagę podróżników. Czy jednak mieszkając w Europie, opłaca się poświęcić…

Tatry

Podtopione szlaki w Tatrach. Niebiezpieczna sytuacja się utrzymuje

2024-08-26

W Tatrach panują obecnie wymagające warunki na szlakach, głównie za sprawą intensywnych opadów deszczu. Intensywne deszcze sprawiły, że szlaki są podtopione. Nawierzchnie wielu szlaków są mokre,…

Orla Perć

Żelazne Percie Tatr. Premiera przewodnika po Tatrach

2024-08-20

W najnowszym komunikacie prasowym Outdoor Magazyn przedstawił premierę nowego przewodnika po Tatrach. Przewodnik obfituje w opisy tras wraz z ich stopniem trudności i przewidywanym czasem…

Mumie

Fascynujące odkrycie w Egipcie. Znaleziono kolejne Mumie

2024-06-28

Archeolodzy w Egipcie nieustannie pracują nad odkrywaniem tajemnic starożytności. Najnowsze odkrycie to 33 grobowce rodzinne, które znaleziono na zachód od Asuanu. Egipsko-włoski zespół badaczy natknął…

Wizy do Chin

Zniesienie wizy do Chin. Co to dla nas oznacza?

2024-06-28

Rząd Chin zniósł wizy krótkoterminowe dla Polaków, co przyniesie znaczną oszczędność czasu i pieniędzy podróżnikom. Dzięki temu podróż do Chin stanie się znacznie…

Spodnie OTP i UTP od Helikona: porównanie. Które portki wybrać?

2024-10-24

W dzisiejszym wpisie biorę na warsztat dwa najpopularniejsze modele spodni od firmy Helikon-Tex: Women’s UTP Resized oraz Women’s OTP. Porównuję wygodę, komfort, kolorystykę, zastosowanie,…

Samochodem przez USA: Z LA do Teksasu, cz. 12: Albuquerque

2024-06-21

Po opuszczeniu National Museum of Nuclear Science and History mieliśmy w dalszym ciągu dużą część dnia do spędzenia w Albuquerque.

Haix

Haixy CONNEXIS Go. Co ja mam zrobić z tymi butami?

2024-09-29

Tytułowe pytanie nasunęło mi się rano, kiedy w końcu postanowiłam ubrać wspomniane Haixy na spacer do lasu. Wszak samo zdjęcie od producenta wskazuje, że są to buty bardziej…

Lornetka Vortex Vulture 10×56 HD

2024-05-19

Przyznam, że gdy pierwszy raz zetknąłem się z lornetką Vulture HD 10×56 od Vortexa, nie byłem przekonany, czy jest faktycznie tak superancka, jak świadczą pochlebne opinie na rozmaitych…

Torba Helikon-Tex Mission dostępna już w sprzedaży

2024-04-04

Nowość z targów IWA OutdoorClassics 2024 dostępna jest już w sprzedaży. Torba Mission stanowi dalekie rozwinięcie torby Rangemaster, wyróżniając się usztywnioną konstrukcją…

Kiwi Madeira

Aluminiowy kamper NEXSD One w aranżacji KIWI Madeira

2024-03-18

Zaprezentowany kamper NEXSD One łączy aerodynamiczną zabudowę kempingową zintegrowaną z bazą w postaci Volkswagena Craftera. W przeciwieństwie do kampera półzitegrowanego, gdzie szoferska i część mieszkalna…

Człowiek

Torba Helikon-Tex Alien Bag dostępna

2024-10-31

Zaprezentowana na targach IWA OutdoorClassics 2024 torba Alien Bag od Helikon-Tex jest już dostępna w sprzedaży. Jej 122 litrowa konstrukcja wyróżnia się możliwością…

Spodnie OTP i UTP od Helikona: porównanie. Które portki wybrać?

2024-10-24

W dzisiejszym wpisie biorę na warsztat dwa najpopularniejsze modele spodni od firmy Helikon-Tex: Women’s UTP Resized oraz Women’s OTP. Porównuję wygodę, komfort, kolorystykę, zastosowanie,…

Torba Helikon-Tex Alien Bag dostępna

2024-10-31

Zaprezentowana na targach IWA OutdoorClassics 2024 torba Alien Bag od Helikon-Tex jest już dostępna w sprzedaży. Jej 122 litrowa konstrukcja wyróżnia się możliwością…

Spodnie OTP i UTP od Helikona: porównanie. Które portki wybrać?

2024-10-24

W dzisiejszym wpisie biorę na warsztat dwa najpopularniejsze modele spodni od firmy Helikon-Tex: Women’s UTP Resized oraz Women’s OTP. Porównuję wygodę, komfort, kolorystykę, zastosowanie,…

Torba Helikon-Tex Alien Bag dostępna

2024-10-31

Zaprezentowana na targach IWA OutdoorClassics 2024 torba Alien Bag od Helikon-Tex jest już dostępna w sprzedaży. Jej 122 litrowa konstrukcja wyróżnia się możliwością…

Nóż, który przetrwał próbę czasu – Recenzja Buck 110 Auto

2024-10-22

W świecie noży trudno o bardziej ikoniczny model niż Buck 110. Od momentu swojego debiutu w latach 60. XX wieku, zdobył on ogromną popularność, a jego…

Gdańsk

EkoKajak na Motławie. Darmowe pływanie za sprzątanie

2024-07-18

Przepis na udany dzień w Gdańsku? EkoKajak! Ta akcja wpisuje się już w Gdańsk na dobre: wystartowała w tym roku po raz czwarty. Gdański Ośrodek Sportu oferuje…

Do czego służy siłownia?

2024-07-12

Od dzisiaj materiał przyjmuje formę podcastu pt. Elventure zaprasza: Na siłownię!. Będziecie mieli okazję nie tylko poczytać, ale też usłyszeć co Ola ma do powiedzenia na temat treningu. Po pakiecie porad…

Termosy Rockland Galaxy i Rocket – niezbędnik wędrowca

2024-10-15

Kubek gorącej kawy lub herbaty wczesną wiosną w górach smakuje jak nigdzie indziej. Jednak aby tego doświadczyć, najlepiej zabrać ze sobą termos.…

Trek’N Eat – test żywności liofilizowanej

2024-10-02

Przebywając wśród ludzi często wędrujących po górach, słyszałam o żywności liofilizowanej, zabieranej na dłuższe wyprawy trekkingowe. Jednak nigdy nie miałam okazji sama wypróbować tego…

Patagonia

Śmieciozoik. Patagonia stanęła do walki z fast fashion

2024-08-26

Patagonia w filmie “The Shitthropocene” ostrzega przed erą “taniego szajsu” i niekończącej się konsumpcji. Choć humorystyczny ton nawiązuje do stylu Philomeny Cunk, przekaz filmu…

Tani sprzęt – problem czy rozwiązanie? Recenzja refleksyjna

2024-04-26

Ale tandeta… Do czego to ma służyć? Z czego to zrobili, z gumolitu? Ostrości nie trzyma i gnie się na wszystkim! Ale słabe szwy… I już się sprało… Oraz wiele, wiele innych narzekań.…

Kotelnica Summer Festival 2024

2024-08-14

W dniach 2-4 sierpnia w największym ośrodku narciarskim w Polsce, w Białce Tatrzańskiej, odbyła się XXVII edycja Kotelnica Summer Festival. We wcześniejszych latach impreza znana…

Rock For People – muzyczne święto w Czechach

2024-08-13

Czy myśleliście kiedyś o tym, żeby urlop spędzić nie w górach, albo nad morzem tylko na festiwalu muzycznym? Taka myśl naszła mnie w ubiegłym roku, kiedy znalazłem w internecie informacje o festiwalu…

schronisko

Zatrucia w Tatrach. Czy Sanepid określił, że jest już bezpiecznie?

2024-09-02

W niedzielę ratownicy TOPR ewakuowali z Doliny Pięciu Stawów około 20 osób. Turyści skarżyli się na objawy takie jak biegunka, wymioty i osłabienie organizmu.…

Do czego służy siłownia?

2024-07-12

Od dzisiaj materiał przyjmuje formę podcastu pt. Elventure zaprasza: Na siłownię!. Będziecie mieli okazję nie tylko poczytać, ale też usłyszeć co Ola ma do powiedzenia na temat treningu. Po pakiecie porad…

Bezpańskie psy

Bezpańskie psy pod ostrzałem. Turyści rozśwcieczeni

2024-08-28

Nowe tureckie prawo jest skierowane bezpośrednio w bezpańskie psy, których na tę chwilę jest około 4 milionów w całym kraju. Prawo wymusza na gminach ubój tych zwierząt…

Lornetka Vortex Vulture 10×56 HD

2024-05-19

Przyznam, że gdy pierwszy raz zetknąłem się z lornetką Vulture HD 10×56 od Vortexa, nie byłem przekonany, czy jest faktycznie tak superancka, jak świadczą pochlebne opinie na rozmaitych…

Kalendarium
Pol'and'Rock

Pol’and’Rock Festival 2024. Kolejne gwiazdy zapowiedziane

2024-06-28

Coraz więcej gwiazd dołącza do line-upu Pol’and’Rock Festival 2024. Co więcej, ostatnio ogłoszono artystę, który z pewnością zaskoczy wielu fanów. Kogo zobaczymy na scenie podczas…

Festiwal górski masyw śnieżnika

Górski festiwal. Nowe wydarzenie turystyczne na Dolnym Śląsku

2024-02-24

Górski festiwal odbędzie się na ziemi kłodzkiej, a dokładnie w Stroniu Śląskim. Miejscowość, otoczona z każdej strony masywem górskim, może poszczycić się nowym wydarzeniem…

Żywność liofilizowana w działaniach wojsk specjalnych

Nieważne jak dobrym samochodem dysponujemy, może mieć potężny silnik, najlepsze zawieszenie i systemy kontroli jazdo prosto z NASA. Jednakże jeśli paliwo się skończy, będzie bezużyteczny jak grat na złomowisku. Dokładnie to samo dotyczy żołnierzy na polu walki.

Marsz na żołądku

Zapewnienie żołnierzom bezpiecznych i różnorodnych posiłków – pożywnych, ale trwałych, stosunkowo lekkich i tanich, łatwych do transportowania i przechowywania – to logistyczne wyzwanie, szczególnie w warunkach, w jakich operują obecnie wojska specjalne.

Wyposażenie osobiste – w tym hełm, kamizelka kuloodporna, broń, amunicja, sprzęt łączności, optoelektronika, środki medyczne i zapewniające komfort termiczny oraz specjalistyczne narzędzia – wszystko to umożliwia operatorowi samodzielne wykonywanie różnorodnych zadań i zwiększa jego bezpieczeństwo. Jednak ciężar i gabaryty sprzętu przenoszonego przez żołnierza w istotny sposób ograniczają jego skuteczność i mobilność.

Dźwiganie kilkudziesięciokilogramowego plecaka spowalnia ruchy i utrudnia koncentrację. Zwiększony wysiłek to znaczny wydatek energetyczny, który musi być uzupełniony dodatkową porcją energii i wody, a to oznacza kolejne kilogramy. Standardowa całodzienna wojskowa racja żywnościowa waży ok. 2 kg i ma pokaźne rozmiary (20x35x13 cm), więc musi być rozpakowana i podzielona na mniejsze części, aby w ogóle zmieściła się do plecaka.

Dodatkowo racje tego typu, zanim zostaną wydane, potrafią przeleżeć w magazynach lub kontenerach na pełnym słońcu nieokreśloną ilość czasu. I nagle w trakcie kilkudniowego patrolu żołnierz otwiera pakiet ze spuchniętymi konserwami nienadającymi się do spożycia. Niestety takie sytuacje spotykają naszych żołnierzy pełniących misje poza granicami kraju.

Jedną z metod odciążenia ekwipunku jest zmniejszenie wagi racji żywnościowej przy zachowaniu jej wartości energetycznej i odżywczej. Produkty odwodnione są nie tylko lżejsze niż ich naturalne odpowiedniki, ale też mniej narażone na psucie, dlatego suchary czy suszone mięso są od wieków nieodłącznym elementem aprowizacji wojska. W XX w. dzięki przemysłowym metodom przetwarzania żywności, takim jak liofilizacja, w żołnierskich plecakach zagościły sproszkowane warzywa, dania mięsne, zupy, mleko czy kawa.

Co to jest żywność liofilizowana?

Liofilizacja to proces usuwania wody z zamrożonego produktu poprzez sublimację lodu. Zamrożona żywność jest umieszczana w komorze próżniowej, w której stopniowo zwiększana temperatura powoduje przejście zamrożonych cząsteczek wody ze stanu stałego w gazowy. W odróżnieniu od suszenia przy użyciu wysokiej temperatury liofilizacja pozwala zachować większość właściwości surowca, w tym substancje odżywcze ulegające degradacji pod wpływem ciepła.

Produkty liofilizowane nie wymagają dodatkowych środków konserwujących ani przechowywania w warunkach chłodniczych. Od lat 30. XX w. proces ma szerokie zastosowanie m.in. w farmacji i w przemyśle spożywczym.

Podobna technika była stosowana już w XIII w. przez Inków, którzy nocami wystawiali ziemniaki na działanie ujemnych temperatur na szczytach Andów, a w ciągu dnia odciskali z nich wodę i suszyli na słońcu. Wielokrotne powtarzanie tego procesu pozwalało na uzyskanie łatwych do przechowywania sproszkowanych ziemniaków, które odzyskiwały pierwotny smak i konsystencję po dodaniu płynu.

Liofilizacja szczególnie rozwinęła się za sprawą programów lotów kosmicznych NASA w latach 60. XX w. Koszt wyniesienia na orbitę każdego kilograma ładunku sprawiał, że komponując posiłki dla astronautów odbywających coraz dłuższe i coraz bardziej złożone misje, należało radykalnie redukować ich wagę i objętość. Niewielkie porcje liofilizowanego jedzenia łatwo było przygotować do spożycia, dodając wodę dostępną na pokładzie pojazdu kosmicznego – powstającą jako efekt uboczny w procesie wytwarzania elektryczności w ogniwach paliwowych.

Liofilizowane produkty w racji żywnościowej

Rozwiązania nawiązujące do metod wypracowanych w NASA stosuje się w niektórych produktach dostępnych w wojskowych racjach żywnościowych – niewielkie, lekkie, szczelne opakowania liofilizowanych posiłków mogą być łatwo i szybko odtwarzane przy użyciu wody dostarczonej lub pozyskanej w terenie. Zupy, pełnowartościowe dania gotowe, przekąski i bazy napojów doskonale sprawdzają się np. podczas długodystansowych marszy, które są elementem chociażby selekcji do wojsk specjalnych. Żeby nie być gołosłownym, tak selekcję wspomina Michał:

Już na wstępie do  grona specjalsów, jakim jest selekcja, należy przejść dziesiątki kilometrów dziennie przez pięć dni, mając na sobie plecak ważący minimum 15 kg. Praktyka pokazała, że zazwyczaj ta waga oscylowała w okolicy 20 kg. Samo wyżywienie w postaci suchego pieczywa, konserwy i gorzkiej czekolady na dzień oznaczało dodatkowe 3 kg na całe 5 dni. I nie ma tu mowy o posiłkach zaspokajających potrzeby, lecz o ilości jedzenia pozwalających przetrwać to wyzwanie.

W warunkach bojowych, gdzie dochodzi czujność i ciągły stres, zapotrzebowanie na kalorie wzrasta. Nie wspominając o tym, jak bardzo rośnie morale, gdy nie trzeba się martwić o jedzenie, bo jest go pod dostatkiem, szybko rozgrzeje i dodatkowo jest smaczne – czasem wręcz graniczy to z abstrakcją.

Rozmiar, waga, wydajność

Weźmy na tapet danie obiadowe „potrawka kurczak z ryżem”, ważące 128 g (23 g tłuszczu, 36 g białka, 50 g węglowodanów), które po zalaniu gorącą wodą daje 500 g smacznego posiłku. Oczywiście wodę też trzeba skądś wziąć, ale jest to jednak stosunkowo łatwo dostępny surowiec. Pojedynczy pakiet tego typu ma rozmiar 20x15x3 cm i można go zwinąć nawet do kieszeni. Jest to jedno z większych dań, a nic nie stoi na przeszkodzie dołożyć mniejsze posiłki zgodnie z preferencjami.

Dla porównania jedna 300-gramowa konserwa turystyczna zawiera 78 g tłuszczu, 42 g białka i 0,6 g węglowodanów (ok. 872 kcal). Liofilizat o takiej suchej masie miałby 53,9 g tłuszczu, 84,4 g białka i 117 g węglowodanów (łącznie około 1121 kcal). Ponadto lepiej napełni żołądek, bez udziału konserwantów i nadmiaru soli. A jeśli konserwy nie zjemy na raz, to będziemy się bawić w jej pakowanie, żeby zawartości plecaka nie okrasić aromatem Eau de Mielonka.

Piętnaście pakietów waży tyle, co jedna dzienna wojskowa racja żywnościowa, czyli wspomniane 2 kg, a wystarczy na 5 dni – przy założeniu, że jemy 3 ciepłe posiłki dziennie. Oczywiście każdy dołoży jeszcze coś w swoim guście, ale można śmiało powiedzieć, że zmniejszenie wagi z 10 na 3-3,5 kg jest całkowicie realne. I jak już było wspomniane, niewielkie opakowania pozwalają na rozmieszczenie od głównego plecaka, poprzez kieszeń cargo na pasie aż po kieszenie w spodniach, gdy w sytuacji kryzysowej trzeba będzie pozbyć się większości sprzętu.

Badania organoleptyczne

Po otworzeniu pakietu widzimy coś w rodzaju zupki instant: wysuszone kawałki mięsa, warzyw i przyprawy. Super lekki proszek po zalaniu gorącą wodą po kilku minutach staje się bardzo aromatyczną papką o niespecjalnym wyglądzie. Jednakże smak jest sporym zaskoczeniem. W dobrze doprawionej papce zaczynamy czuć ryż, kawałki kurczaka i warzywa, które nabierając wody, odzyskały rozmiar i teksturę.

Danie w formie kremu jest bardzo smaczne i zaskakująco syte. Aczkolwiek osoby o większych rozmiarach mogą czuć niedosyt i potrzebę dołożenia kolejnej porcji. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że nie jest to wykwintna kolacja w restauracji, tylko skompresowane paliwo, mające uzupełnić braki w składnikach odżywczych zmęczonego organizmu. Do wyboru jest spora ilość wersji posiłków: od dań głównych poprzez zupy, desery, śniadania aż do przekąsek w postaci owoców, które można jeść natychmiast po otwarciu paczki.

Brać czy nie brać?

Z uwagi na korzystny stosunek wartości odżywczej do wagi i rozmiaru opakowania żywność liofilizowana sprawdzi się w wielu sytuacjach, nie tylko bojowych. Można wspomnieć choćby o turystyce ekstremalnej – liofilizaty są chętnie spożywane np. przez himalaistów, były też podstawa diety Aleksandra Doby podczas jego samotnych wypraw kajakowych przez Atlantyk.

W działaniach żołnierzy i jednostek funkcjonujących z dala od własnych sił (jak wojska specjalne czy daleki zwiad), bez możliwości regularnego uzupełnienia zapasów, masa poszczególnego posiłku i przeliczenie gramów na kalorie jest bardzo istotnym czynnikiem. Planując misję bojową, można zabrać ze sobą zestaw różnorodnych dań i zapewnić w ten sposób wyżywienie żołnierza na wiele dni.

Dodatkowo specyfika żywności liofilizowanej pozwala na łatwe podzielenie zapasu żywności na niewielkie porcje i rozmieszczenie ich nie tylko w plecaku, ale i w oporządzeniu oraz kieszeniach spodni – na wypadek, gdyby trzeba było pozbyć się większości ekwipunku. Choć produkty liofilizowane są z reguły droższe od konserw, ich cechy sprawiają, że są dobrą inwestycją i istotnie zwiększają możliwości działania żołnierzy.

Sprawdź podobne tematy, które mogą Cię zainteresować

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk, co uważam…

7 zasad niezostawiania śladów – Leave no Trace. Część 7: Szlaki i ludzie

Siedem zasad niezostawiania śladów – czy mają sens? Albo jaki mają sens? Czy jesteśmy w stanie ich przestrzegać? Czy koniecznie i zawsze trzeba? I czy gadżety które w tym…

Komentarze

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.

Dodaj komentarz

X